سند معتبری برای جریان دف‌زدن در مراسم عروسی پیامبر اعظم صلیاللهعلیهوآله وجود ندارد؛ وانگهی، این قضیه پیش از ظهور اسلام بوده و شاید دف‌زدن پیش از اسلام اشکال نداشته است، علاوه بر اینکه برخی فقهاء نسبت به دف‌زدن در عروسی نظر مساعد دارند.
اسلام‌ستیزان همواره تلاش دارند تا با مراجعه به منابع تاریخی یا حدیثی، گزاره‌هایی را به مخاطب نشان دهند که در ظاهر با مذاق شریعت و تصور مردم از اسلام، سازگار نیست. آنان توهم کرده‌اند که با این روش می‌توانند در باورهای اعتقادی مسلمانان رخنه کرده و به اسلام ضربه وارد سازند.
واقعیت اما به‌گونه‌ای دیگر رقم خورده و ملحدان و حق‌ستیزان دو نکته مهم را نادیده می‌گیرند؛ نخست آنکه خدا اراده کرده تا نورش هیچگاه خاموش نشود؛ دیگر آنکه شناخت صحیح از اسلام با کنار هم نهادن تمام گزاره‌های حدیثی و تاریخی و تحلیل آنها ممکن می‌شود و نه با برداشت‌های گزینشی و جهت‌دار. این نوع شناخت نیز در توان هر کسی نیست و تاریخ گواهی داده که عالمان مسلمان و با انصاف توانسته‌اند تا به امروز از میراث حقیقی اسلام عزیز پاسداری کنند.
در کتاب بحارالانوار که یکی از مهم‌ترین منابع حدیثی شیعه می‌باشد، گزارشی تاریخی پیرامون مراسم ازدواج خاتم الانبیاء صلیاللهعلیهوآله و حضرت خدیجه علیهاسلام نقل شده است. در بخشی از این گزارش آمده که حضرت خدیجه به کنیزان خود دستور داد تا به مناسبت این جشن عروسی، به دف زدن مشغول شوند.[1] برداشت غلط و نادرستی که از این گزارش شده، مجاز بودن اختلاط در جشن‌های عروسی و همچنین مجاز بودن نواختن موسیقی در عروسی است.
از چند زاویه می‌توان به این شبهه پاسخ داد:
الف- مرحوم مجلسی این گزارش تاریخی را از کتاب «المُنتقى في مولود المصطفى» تالیف «محمد بن مسعود كازرونى» متوفی قرن 8 نقل می‌کند. البته جریان ازدواج پیامبر معظم اسلام صلیاللهعلیهوآله با حضرت خدیجه علیهاالسلام بسیار با اهمیت است و گزارش‌های تاریخی و احادیث متعددی از این قضیه به ثبت رسیده، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این بخش از گزارش در هیچ یک از منابع شیعه و اهل‌تسنن نیامده است. بنابراین نسبت به واقعی بودن این بخش از جریان، تردید جدی ایجاد می‌شود.
ب- با چشم‌پوشی از سند و اعتبار این گزارش تاریخی، نمی‌توان آن را دلیلی بر مجاز بودن اختلاط زن و مرد در جشن‌های عروسی دانست؛ زیرا آنچه در این گزارش آمده، فرمان حضرت خدیجه به کنیزان برای دف زدن است و توضیح بیشتری در این رابطه نقل نشده است. بنابراین ممکن است دف زدن کنیزان در مکان مخصوص بانوان صورت گرفته باشد که به‌طور طبیعی صدای آن به گوش مردان می‌رسد.
ج- از آنجا که ازدواج پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله پیش از پیامبری ایشان بوده، نمی‌توان رفتار و واکنش‌های ایشان در برابر مردم آن زمان را به قوانین اسلام نسبت داد. شاید حکم دف زدن در عروسی پیش از اسلام با حکم آن پس از اسلام تفاوت داشته باشد، چنانچه بسیاری از احکام اسلام به تدریج برای مردم بیان شد؛ مانند وجوب روزه ماه رمضان که پس از هجرت به مدینه اعلام شد.[2]
د- مراجعه گزینشی به احادیث معصومان علیهم‌السلام پیامدی جز تصویر غلط و اشتباه از قوانین اسلام نخواهد داشت. هرچند بر اساس قانون اسلام، دف‌زدن یکی از کارهای باطل و لهوی شمرده می‌شود، ولی فقهای شیعه با توجه به مجموع احادیث، دف‌زدن در عروسی را به‌عنوان استثنا قلمداد کرده و آن را جایز می‌دانند. بنابراین اگر دف‌زدن در مجلس عروسی با حرام دیگری همراه نباشد، انجام دادن آن مانعی نخواهد داشت.[3]
پی‌نوشت:
[1]. مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج16، ص19، دار إحياء التراث العربي.
[2]. کلینی، محمد، کافی، ج2، ص31، اسلامیة.
[3]. امام خمینی، نجاة العباد، ص223 ؛ محمدتقی، بهجت، استفتاءات، ج4، ص536.