پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در ماجرایی، عرق پیشانی امیرالمؤمنین علیه‌السلام را پاک نمودند. این کار نشان از محبت زایدالوصف ایشان به وجود نازنین جانشینشان دارد.
انس بن مالک نقل می‌کند: «روزی در محضر رسول خدا بودم. ایشان پس‌از وضو و نماز [مستحبی] به من فرمودند: ای انس! اولین کسی که از این در بر من وارد شود، امیرمؤمنان و سرور مسلمانان و پیشوای پیشانی سفیدان و آخرین اوصیاء [پیامبران] خواهد بود. انس می‌گوید: در دلم دعا کردم که خدا کند این شخص از انصار باشد. [در همین فکر بودم که] ناگهان علی علیه‌السلام آمد. پیامبر از من پرسیدند: چه کسی است، ای انس؟ عرض کردم علی‌است. [تا اسم علی به گوش مبارکشان خورد سراسیمه] با خوشحالی [زاید الوصفی] از جا بلند شده و با او معانقه نموده [و او را در بغل گرفتند]، آنگاه عرق صورتش را به صورت علی مالیده و عرق صورت علی را نیز با صورت خود پاک نمود، پس علی [که این صحنه را دید، با تعجب] فرمود: [ای رسول خدا امروز] با من برخوردی کردید که پیش از این چنین نفرموده بودید؟! فرمودند چرا چنین نکنم و حال آنکه تو ادا کننده دین من بوده و صدا و[سخنان] من را به گوش مردم می‌رسانی و آنچه را که در آن اختلاف کرده‌اند، برایشان تبیین می‌نمایی؟».[1]
برخی از معاندین که هیچ اطلاعی از نسخه‌های گوناگون و متون مختلف روایی ندارند، با مستمسک قرار دادن این روایت، به پیامبر اسلام اتهام عدم رعایت نظافت زده و پاک کردن عرق صورت امیرالمؤمنین علیه‌السلام را با آن صورت خاص، نشانه عدم التزام ایشان به مسائل بهداشتی دانسته‌اند. این افراد به جهت مریضی باطنی و اغراض نفسانی که در جهت گمراه کردن جوانان دارند، به‌جای ارائه دریای معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام به مخاطب خود، به فرموده قرآن به دنبال مُتشابهات می‌روند تا مردم را به فتنه بیندازند.[2]
اما در توجیه روایت باید دو مطلب را متذکر شد:
1. روایات متعدد ما نشان می‌دهد که پیامبر اسلام در اوج نظافت و تمیزی بوده و پیوسته مردم را بر این امر ترغیب می‌کرده‌اند. چگونه به پیامبری که هزینه عطرهایش بیشتر از غذای روزانه‌اش بود و مردم حضور او را با بوی خوشش متوجه می‌شدند، می‌توان اتهام عدم پاکیزگی زد؟![3]
توصیه ایشان به مسواک زدن تا حدی بود که فرمودند: «اگر از به مشقت افتادن اُمَّتم هراس نداشتم، هرآینه مسواک زدنِ هنگام هر نماز را بر ایشان واجب می‌نمودم.[4]
2. متن روایت مذکور در منابع روایی ما به صورت‌های گوناگونی نقل شده است. اضطراب در متن مذکور، نشان از آن دارد که حقیقت یاد شده، امری مسلم نیست تا بتوان بر سر آن به بحث و گفت‌‌وگو پرداخت. از ظاهر برخی از این متون استفاده می‌شود که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله ضمن پاک کردن عرق پیشانی خود، عرق پیشانی امیرالمؤمنین علیه‌السلام را نیز با دست مبارکشان پاک نمودند. انجام این کار، نشان از محبت فراوان آن بزرگوار به مولای متقیان دارد. همین موضوع بود که آن حضرت را به تعجب واداشته و سبب شد تا از دلیل آن سوال نمایند.[5]
بنابراین، آنچه در متن روایتِ فوق آمده، تنها نقلی از نقل‌های این ماجراست که عده‌ای برای ماجراجویی آن را دست‌آویز توهین و افترا به ساحتِ مقدسِ رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله قرار داده‌اند.
پی‌نوشت:
[1]. مجلسی، بحارالانوار، دار احیاء التراث، ج37، ص300.
[2]. آل‌عمران: 7.
[3]. رک، کلینی، الکافی، اسلامیه، ج6، ص512 و مجلسی اول، لوامع صاحبقرانی معروف به شرح فقیه، موسسه اسماعیلیان، ج2، ص96.
[4]. کلینی، همان، ج3، ص22.
[5]. بحرانی، سید هاشم‌بن‌سلیمان، حلية الأبرار في أحوال محمدوآله‌الأطهار عليهم‌السلام، موسسه المعارف الاسلامیه، ج2، ص446.