گزارش مربوط به ازدواج موقت امیرالمؤمنین علیه‌السلام از نظر سند هیچ اعتباری ندارد، هرچند از نگاه اسلام، اقدام به ازدواج موقت در هر شرایطی جایز است.
ملحدان و اسلام‌ستیزان برای مخدوش ساختن چهره امیرالمؤمنین علیه‌السلام به یک گزارش تاریخی استناد می‌کنند که موضوع آن «ازدواج موقت» است.
گزارش شده که عمربنخطاب یک شب امیرالمؤمنین علیه‌السلام را برای مهمانی به منزلش دعوت کرد. از آنجا که دیر وقت شده بود، عمر از امیرالمؤمنین علیه‌السلام درخواست کرد تا آن شب در منزل وی بمانند و امیرالمؤمنین علیه‌السلام پذیرفتند. صبح‌هنگام عمر به محضر امیرالمؤمنین علیه‌السلام آمده و از ایشان پرسید: «مگر شما نگفته‌اید برای انسان مؤمنی که از وطن خود خارج نشده، شایسته نیست یک شب را بدون همسرش به صبح برساند؟ پس چطور دیشب به این سخن خود عمل نکردید؟» امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: «بله این را گفته‌ام و دیشب را نیز بدون همسر به صبح نرساندم؛ زیرا با خواهرت ازدواج موقت کرده و با او بودم».
برداشت نادرست ملحدان و دشمنان امیرالمؤمنین آن است که ایشان به دلیل علاقه به مسائل جنسی نتوانسته حتی یک شب، غریزه خود را مدیریت کند و به خواهر عمربنخطاب تعرض داشته است.
بیان چند نکته، پاسخ این شبهه را مشخص خواهد کرد:
الف- این گزارش تاریخی در هیچ‌یک از منابع معتبر شیعه و اهل‌تسنن نیامده است. فقط مرحوم جزائری بدون آنکه حتی سند آن را بیان کند، این گزارش را در کتاب «الانوار النُعمانیة» آورده است.[1] پس این گزارش هیچ اعتبار و ارزشی ندارد.
ب- شبیه این گزارش در برخی دیگر از منابع حدیثی شیعه بیان شده است. گزارش پیرامون زنی به نام «عَفراء» خواهر عمربنخطاب است که مخفیانه به ازدواج موقت اقدام کرده و این کار باعث خشم عمربنخطاب شده، اما مشخص نیست چه کسی با وی ازدواج کرده است.[2]
این گزارش نیز اعتبار ندارد؛ زیرا اولا سند معتبر برای آن بیان نشده، ثانیا واقعیت‌های تاریخی بر خلاف این مطلب است؛ تاریخ‌نویسان برای عمربنخطاب دو خواهر به نام‌های «فاطمه» و «صفیة» بیان کرده‌اند که هر دو پیش از اسلام ازدواج کرده بودند. هر دو شوهر نیز سال‌ها پس از مرگ عمربنخطاب زندگی کردند.[3] بنابراین امیرالمؤمنین علیه‌السلام نمی‌توانسته با هیچ‌یک از این دو زن متاهل ازدواج کند.
ج- با چشم‌پوشی از اعتبار سندی این گزارش، همچنان مقصود شوم و نادرست ملحدان و اسلام‌ستیزان از آن برداشت نمی‌شود. بر اساس این گزارش، کاملا مشخص است که هدف عمربنخطاب از دعوت امیرالمؤمنین علیه‌السلام آن بود که ایشان را در شرایطی قرار دهد که نتوانند به اشکال و ایراد عمربنخطاب پاسخ دهند.
اما از آنجا که امیرالمؤمنین علیه‌السلام به اذن خداوند از امور پنهانی و غیبی آگاهی دارند، مقصود شوم عمربنخطاب را متوجه شده و به ازدواج موقت اقدام کردند. این ازدواج از نظر اسلام نه تنها هیچ زشتی و قباحتی ندارد؛ بلکه دارای برکات دنیوی و اخروی بسیار زیاد می‌باشد. بر خلاف ملحدان و اسلام‌ستیزان که گمان کرده‌اند اگر کسی به ازدواج موقت اقدام کند، انسانی شهوت‌ران است، دین اسلام این مسیر را پیشنهاد داده تا کسی به گناه زنا آلوده نشود و بتواند شهوت جنسی خود را از راه صحیح مدیریت کند.
پی‌نوشت:
[1]. جزائری، نعمة الله، الانوار النعمانیة، ج2، ص220، دار القاری.
[2]. خصیبی، حسین، الهدایة الکبری، ص423، البلاغ ؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج53، ص28، دار إحياء التراث العربي.
[3]. ابن‌سعد، الطبقات الكبرى، ج3، ص306 و ج8، ص209، دار الکتب العلمیة.