دیدگاه متعالی اسلام پیرامون ظرفیت وجودی دختران

سالروز ولادت حضرت معصومه علیهاالسلام و روز دختر فرصت مناسبی است تا دوران تاریک جاهلیت پیش از اسلام مرور شود؛ دورانی که داشتن فرزند دختر ننگ و عار قلمداد می‌شد. خداوند بارها از این سنت نحس و شوم در قرآن کریم یاد کرده است؛ مردانی که با شنیدن خبر به‌دنیا آمدن دختر در خانواده، رنگ از رخسارشان می‌رفت و عصبانی می‌شدند؛[1] مردانی که برای فرار از شرم وجود یک دختر در خانواده، او را زنده به‌گور می‌کردند.[2]

ظهور دین مبین اسلام، اما این سنت و سیره ناپسند را به کلی دگرگون ساخت و تمام قد در برابر آن ایستادگی کرد و نشان داد که گرچه خداوند انسان را با دو جنس آفریده، ولی جنسیت، ملاک برتری و احترام نیست.[3] در احادیث فراوانی از معصومان علیهم‌السلام تاکید شده که داشتن فرزند دختر، زمینه‌های سرازیر شدن رحمت الهی را هموار می‌سازد.[4]

البته با تمام تلاش‌هایی که اسلام در جهت تغییر باورهای غلط مردم نسبت به این موضوع انجام داد، چه در گذشته و چه در دوران معاصر، همچنان افرادی هستند که با افکار و باورهای جاهلی زیست می‌کنند. کسانی که پس از به دنیا آمدن فرزند دختر، آنگونه که باید شاد نیستند و حتی ناراحتی خود را نشان می‌دهند.

روزی یکی از یاران امام صادق علیه‌السلام با حالت ناراحتی و چهره‌ای درهم به محضر آن امام مشرف شد. معلوم گردید که به دنیا آمدن فرزند دختر، دلیل ناراحتی آن مرد بوده است. امام صادق علیه‌السلام در گام نخست برای اصلاح باور و عقیده آن مرد، پرسشی را مطرح کردند و فرمودند: «فرض کن که خدا بر تو وحی می‌فرستد و از تو می‌پرسد: «دوست داری من سرنوشت تو را رقم بزنم یا خودت مسیر زندگی را انتخاب کنی؟» پاسخ خدا را چه می‌دهی؟»

آن مرد در پاسخ عرضه داشت: «بی‌تردید انتخاب خدا را بر انتخاب خود ترجیح می‌دهم».

امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «پس هم اکنون نیز خدا برای تو چنین انتخاب کرده که صاحب فرزند دختر شوی و باید از انتخاب خدا رضایت کامل داشته باشی».

سپس در پایان سخن، امام صادق علیه‌السلام با اشاره به جریان اعتراض حضرت موسی علیه‌السلام به حضرت خضر علیه‌السلام در مورد کشتن یک پسر بچه،[5] به نکته مهمی اشاره فرمودند: «حضرت خضر علیه‌السلام مأموریت ویژه الهی داشت که آن پسر بچه را بکشد؛ زیرا خداوند می‌دانست آن پسر در بزرگسالی زمینه کفر و بی‌دینی والدین خویش را فراهم می‌سازد، اما با این حال، خداوند اراده فرمود که به‌ جای آن پسر، دختری به آن خانواده عطا کند؛ دختری که در آینده، مادر هفتاد پیامبر الهی شد».[6]

این فرمایش امام صادق علیه‌السلام نشان می‌دهد که در نگاه اسلام، دختر می‌تواند به جایگاه رفیع و بلند مرتبه‌ای برسد که از دامان او مردان الهی رشد پیدا کنند. بی‌تردید می‌توان حضرت زهرا علیهاالسلام را نمونه برجسته و جهان‌شمول این نظریه اسلام دانست که ظرف وجودی برای یازده امام معصوم علیهم‌السلام شد.

پی‌نوشت:
[1]. نحل، 58.
[2]. تکویر، 9.
[3]. حجرات، 13.
[4]. حر عاملی،‌ حسن، وسائل الشيعة، ج‏21، ص367، آل‌البیت علیهم‌السلام.
[5]. کهف، 74.
[6]. کلینی، محمد، الکافی، ج6، ص7، اسلامیة.