-در زیارات و ادعیهای که از جانب اهل بیت(علیهمالسلام) وارد شده است، شیعیان را سفارش به دعا برای رجعت و بازگشت به دنیا در زمان ظهور حضرت مهدی(علیهالسلام) کردهاندکه نشان از اهمیت و جایگاه والای این مسأله در نزد اهل بیت(علیهالسلام) دارد.
یکی از اعتقادات مهم شیعه که در قرآن کریم و روایات متواتر به آن اشاره شده است، اعتقاد به رجعت است؛ به این معنا که برخی انسانهای صالح و خالص از جمله پیامبران الهی و امامان معصوم و عدهای از معاندین و کفار، بعد از ظهور حضرت مهدی(علیهالسلام) به دنیا باز میگردند که در پست گذشت این مسأله را در روایات بررسی کردیم.
در این نوشتار به یکی دیگر از ادله و ابعاد اثباتی این مسأله میپردازیم و آن بررسی ادعیه و زیارات معتبری است که از جانب معصومین(علیهمالسلام) در باب رجعت وارد شده است و در آنها شیعیان را به دعا برای بازگشت به دنیا در زمان ظهور ترغیب کردهاند. ما در این نوشتار به برخی از این ادعیه و زیارات میپردازیم:
1. زیارت جامعه کبیره
یکی از صحیحترین زیارتها به لحاظ سندی و جامعترین و فصیحترین زیارتها در باب امام شناسی «زیارت جامعه کبیره» است که از زبان امام هادی(علیهالسلام) بیان شده است که در چند فراز از این زیارت به مسأله رجعت اشاره شده است؛ به طور مثال حضرت میفرماید: «من معتقد به رجعت شما و تصدیق کنندهی بازگشت شما، منتظر امر شما و منتظر دولت شما هستم. نیرویم آماده یاری شماست، تا وقتی که خدا دینش را به دست شما زنده کند و در روزهای موعود خویش، شما را برگرداند و برای گسترش عدلش شما را ظاهر کند و در زمین، قدرتتان دهد… خدا همیشه منرا به دوستی شما ثابت دارد و از آن ها قرار دهد که از شما پیروی میکند، در راهتان قم بر میدارد، با نور شما هدایت میشود در زمره شما محشور میشود، در رجعتتان باز میگردد، در دولتتان حکومت میکند، در زمان راحت و عافیتتان شرف مییابند، در روزگارتان قدرتمند میشود و فردا چشمشان به جمالتان روشن میشود.»[1]
2. زیارت آل یاسین
زیارت آل یاسین از جمله زیارتهایی است که در آن عقاید یک شیعه حقیقی و نحوه ارتباط او با امام زمان(علیهالسلام) بیان شده است؛ در فرازی از این زیارت آمده: «شهادت میدهم که تو حجّت خدایی، شما(اهل بیت) اوّل و آخر هستید و همانا رجعت و بازگشت شما حق است، در روزی که ایمان آوردن افرادی که قبلاً ایمان نیاوردهاند، سودی نمیبخشد یا در ایمانشان عمل نیکی انجام ندادهاند ... .»[2]
و در فراز دیگری میخوانیم: «شمایید اوّل و آخر، شهادت میدهم که رجعتتان حق است و در آن، هیچ شک و شبهه ای نیست... .»[3]
3. زیارت عاشورا
در قسمتی از این زیارت میخوانیم: «خدایا روزی من کن تا در کنار امام مهدی(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) انتقام خون امام حسین(علیهالسلام) را بگیرم.»[4] و این همان معنای رجعت است که از خداوند میخواهیم در زمان ظهور حضرت مهدی(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) ما هم جزء رجعت کنندگان باشیم، تا در کنار منتقم اصلی، انتقام خون مولا و سرور سالار شهیدان، حضرت ابا عبدالله الحسین(علیهالسلام) را بگیریم.
4. زیارت امام حسین(علیهالسلام) در روز عرفه
در زیارت امام حسین(علیهالسلام) در روز عرفه میخوانیم: «ای سرورم! ای اباعبدالله! خدا و فرشتگان و پیغمبرانش را شاهد میگیرم که من، به شما ایمان، و به بازگشتتان یقین دارم… .»[5]
5. دعای عهد
یکی از دعاهایی که بسیار به خواندن آن در زمان غیبت سفارش شده است، دعای «عهد» است؛ در این دعا که از زبان مبارک امام صادق(علیهالسلام) بیان شده به مسأله رجعت تصریح شده است: «خداوندا! اگر مرگ بین من و مولایم حایل شد، بیرون آور منرا از قبرم در حالی که کفن خود را به کمر بسته باشم و با شمشیر کشیده و نیزه افراشته، دعوت داعی حق را اجابت کنم؛ در هر جا که باشم، چه در شهر و یا در قریهها.»[6]
6. دعای روز دحو الارض
در قسمتی از این دعا میخوانیم: «خدایا ما را از اصحاب و سپاهیانش قرار بده و ما را در رجعتش بر انگیز تا آن که در زمان دولت و حکومتش از اعوان و یاوران او باشیم.»[7]
بنابراین در زیارات و دعاهای وارده از جانب معصومین(علیهمالسلام) مسأله رجعت یکی از موضوعات اساسی و مهم است که از جایگاه و اهمیت فوقالعادهای برخوردار است؛ اهل بیت(علیهمالسلام) خودشان به ما یاد دادند تا دعا کنیم که تا زمان ظهور حضرت مهدی(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) زنده باشیم و چنانچه دار فانی را وداع گفتیم، از خدا بخواهیم تا در زمان ظهور، ما نیز جزء رجعت کنندگان و از یاورانشان باشیم و انتقام دشمنیها و ظلمهایی که در حق اهل بیت(علیهمالسلام) و صالحان روا داشتند را بگیریم.
______________________________________________
پینوشت
[1]. مفاتیح الجنان، شیخ عباش قمی، ترجمه الهی قمشهای، چاپ آیین دانش-1392، زیارت جامعه کبیره، ص902. «…مؤمن بإیابکم، مصدّق برجعتکم، منتظر لأمرکم، مرتقب لدولتکم… و نصرتی لکم معدة حتّی یحیی الله دینه بکم و یردکم فی أیامه و یظهرکم لعدله و یمکّنکم فی أرضه…فثبتنی الله أبدا ما بقیت علی موالاتکم و جعلنی ممن یقتص آثارکم و یسلک سبیلکم و یهتدی بهدیکم و یحشر فی زمرتکم و یکرّ فی رجعتکم و یملّک فی دولتکم و یشرف فی عافیتکم و یمکن فی أیامکم و تقرّ عینه غداً برؤیتکم…»
[2]. همان، زیارت حضرت صاحب الامر، ص879. «و أشهد أنّک حجّة الله أنتم الاوّل و الأخر و أن رجعتکم حقّ لا ریب فیها یوم لا ینفع نفساً ایمانها لم تکن آمنت من قبل أو کسبت فی أیمانها خیراً»
[3]. «أنتم الاوّل و الآخر، و إنّ رجعتکم لا شکّ فیها یوم ...»
[4]. همان، زیارت عاشورا، 758. «....ان یرزقنى طلب ثارک مع امام منصور من اهل بیت محمد (ص)»
[5]. همان،دعای امام حسین در روز عرفه؛ ص459. «یا مولای یا ابا عبدالله! اُشهد الله و ملائکته و أنبیائه و رسله أنی بکم مؤمن و بإیابکم موقن»
[6]. همان، دعای عهد، ص881. «اللّهم إن حال بینی و بینه الموت و… فاخرجنی من قبری مؤتزرا کفنی، شاهرا سیفی، مجردا قناتی، ملبیا دعوة الدّاعی فی الحاضر والبادی».
[7]. همان، دعای روز دحو الارض، ص437. « وابعثنا فی کرته حتی نکون فی زمانه من اعوانه.»