یکی از مسائلی که چند سالی است به آن دامن زده می‌شود، فتوحات سرزمین ایران است. فتوحاتی که از زمان خلیفه اوّل ابوبکر شروع شد و تا زمان خلفای عباسی ادامه داشت. در این میان آن‌چه برای ما مهم است جواب این سؤال است که آیا فرزندان امیرالمومنین(علیه‌السلام) به خصوص امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام) در این جنگ‌ها و فتوحات حضور داشتند و یا خیر؟
اولاً: باید گفت که هیچ گزارشی اعم از کتب شیعی و سنی، تاریخی و حدیثی و... مبنی بر حضور خود امیرالمومنین(علیه‌السلام) در فتوحات وجود ندارد.
ثانیا: درباره حضور فرزندان امام، به خصوص امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام) در جنگ‌های عصر خلفا، هیچ یک از منابع شیعی سخنی نگفته‌اند. اما برخی از منابع تاریخی اهل سنت از حضور این دو امام(علیهماالسلام) در بعضی از فتوحات ایران گزارش‌هایی که در صحت آنان تردیدهای فراوانی وجود دارد، خبر داده‌اند.
ما در این نوشتار کتاب‌هایی که برای اولین بار در قرون سوم و چهارم هجری قمری چنین گزارش‌هایی را آورده‌اند را بیان کرده و اشکالات آنها را نیز متذکر می‌شویم:
1. «بلاذری»(متوفای سال279ه.ق) اولین کسی است که در جریان فتح گرگان و طبرستان در سال 29 از حضور امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام) گزارش داده و نوشته است: «گفته می‌شود که حسن و حسین(علیهماالسلام) در این جنگ(فتح طبرستان) با «سعید بن عاص» همراه بودند».[1]
همان طور که می‌بینید این گزارش چند اشکال دارد و در نتیجه قبول آن را با مشکل مواجه میکند. اشکالات این گزارش از این قرار است؛ اولا: بلاذری گزارش خود را بدون سند نقل کرده است. ثانیا: بلاذری گزارش خود را با شک و شبهه آورده است و گویا خود او این گزارش را قبول نداشته است؛ زیرا اگر گزارش را قبول داشت، نمی گفت «گفته شده» بلکه از عباراتی که تلقی به یقین می‌شد استفاده می‌کرد. لازم به یاد آوری است که عبارت عربی آن «فیما یقال» است.
2. «طبری»(متوفای سال310 ه ق) نفر بعدی است که از حضور امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام) در فتوحات گزارش کرده است. او در این باره نوشته است: «در سال سی‌ام و در زمان حکومت خلیفه سوم، «سعید بن عاص» با چند تن از صحابه هم‌چون حسن و حسین(علیهماالسلام) حذیفة بن یمان و...به همراه سپاهی از کوفه به قصد خراسان به راه افتادند...» 23 مورخ نیز پس از طبری، همین گزارش را از طبری گرفته و آن را با اندک تفاوتی در عبارات‌هایی نقل کرده‌اند.[2]
این گزارش نیز چند اشکال دارد و در نتیجه قبول آن را با مشکل مواجه میکند. اشکالات این گزارش از این قرار است:
اولا: طبری اگر چه گزارش خود را با ذکر سند نقل کرده است، ولی در سلسله سند آن افراد مجهول و غیر قابل اعتماد وجود دارد. سلسله سند خبر طبری از این قرار است: «عُمَر بن شَبَّه از علی‌بن‌محمد (مدائنی ) از علی بن مجاهد از حَنَش بن مالک». راوی اول، یعنی «حَنَش‌بن مالک» که اصل خبر از او نقل شده است، شخصی مجهول می‌باشد و در کتب رجالی اسمی و نشانی از او وجود ندارد. از «علی بن مجاهد» نیز با عنوان دروغ‌گو و جاعل‌حدیث نام بده شده[3] و از «علی بن محمد مدائنی» نیز با عنوان شخصی که در نقل حدیث قوی نیست، درکتاب‌های رجالی اهل سنت یاد شده است.[4]
3. گزارش بعدی متعلق است به «ابوالقاسم حمزة بن یوسف بن ابراهیم سهمی». او در کتاب «تاریخ جرجان» که در قرن 5 نگاشته، آورده است: «از اصحاب پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) که به گرگان آمدند، حسین بن علی(علیهماالسلام) عبداللّه بن عُمَر و حذیفة بن یمان هستند و گفته شده حسن بن علی(علیهماالسلام) نیز آمده است».[5]
این گزارش نیز علاوه بر اینکه سند ندارد، دارای چندین اشکال است:
اولاً: او معیّن نکرده است که امام حسن(علیه‌السلام) و امام حسین(علیه‌السلام) در زمان کدام خلیفه به گرگان رفته‌اند؛ خلفای سه‌گانه یا در زمان خود امیرالمومنین(علیه‌السلام)؟
ثانیاً: معلوم نیست که آیا آنان برای شرکت در جنگ به این شهر رفته‌اند یا برای امر دیگری؟
ثالثاً: نویسنده کتاب گفته است: «اگر این گفته درست باشد، معلوم می‌شود که این حادثه در زمان خلافت علی بن ابی طالب(علیه‌السلام) بوده است».[6]
علاوه بر این باید گفت: اگر این حادثه در عصر خلافت امیرالمومنین(علیه‌السلام) نیز رخ داده باشد، نمی‌توان پذیرفت که امام حسن(علیه‌السلام) با عبد الله بن زبیر در این سفر همراه بوده است؛ زیرا عبدالله همراه پدرش از همان روزهای آغازین خلافت امیرالمومنین(علیه‌السلام) به مخالفت با حضرت برخاستند و بعد از مدت کوتاهی، جنگ جمل را به راه انداختند؛ بنابراین چگونه ممکن است امام حسن(علیه‌السلام) پسر زبیر را در سفر یاد شده همراهی کرده باشد؟
در نتیجه: بنا بر گزارش‌های نقل شده که دو مورد آن بدون سند و یکی از آنها را افراد مجهول و دروغ‌گو نقل کرده بودند، نمی‌توان حضور امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام) را قطعی دانست. علاوه بر این باید گفت، طبق روایت‌های متعدد، امیرالمومنین(علیه‌السلام) بسیار مراقب جان امام حسن و امام حسین(علیه‌السلام) بود و ظاهرا هدف اصلی حضرت این بود که آنها پس از او عهده‌دار امامت شوند.
حتی نقل شده منافقان به «محمد حنفیه» گفتند: چرا امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) تو را در جنگ جلو می‌اندازد و حسن و حسین(علیهماالسلام) را پست سر قرار می‌دهد؟ او جواب داد: «چون آن دو، چشمان اویند و من دست راست او و او با دست راستش از چشمانش دفاع میکند».[7]
.........................................................................
پی‌نوشت
[1]. بلاذری، فتوح البلدان، ص330.
[2]. تاریخ طبری، ج3، ص323.
[3]. الجرح و التعدیل، ابوحاتم رازی، ج ۶، ص ۲۰۵.
[4]. شمس الدین ذهبی، العبر فی خبر من عبر، ج4، ص73 ؛ الغدیر،ج5، ص245.
[5]. سهمی، تاریخ جرجان، ص7.
[6]. همان، ص9.
[7].نک: دانشنامه امام حسین(علیه‌السلام)، ری شهری، ج ۲، ص ۳۹۶ ؛ نهج البلاغه، خ 207؛ ابوجعفر محمد بن عبداللّه الاسکافی، المعیار و الموازنة، تحقیق محمدباقرمحمودی، ص151؛ طبری، همان، ج4، ص44؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص179.
نظرات
در عین مختصر بودن ، کامل و علمی پاسخ دادید. متشکر
میشه توضیح بدین چجوری زیباترین زن دربار زن امام حسین شد خواهر یزدگرد سوم
اولاً: باید گفت که هیچ گزارشی اعم از کتب شیعی و سنی، تاریخی و حدیثی و... مبنی بر حضور خود امیرالمومنین(علیه‌السلام) در فتوحات وجود ندارد.
مگه براي بقيه ي حوادث مهم تاريخي آن موقع سند معتبر وجود داشته كه براي اين يكي وجود داشته باشه
عزیز دلم ممنون از حسن توجه شما
بحث درباره علی(ع) نیست بلکه حسنین(ع) است که امروزه دشمنان شیطنت میکنند که مردم را از امام حسین جدا کنند ولی کور خوندند
اما این شکلی گفتن(مگه براي بقيه ي حوادث مهم تاريخي آن موقع سند معتبر وجود داشته كه براي اين يكي وجود داشته باشه) درباره مسائل تاریخی درست نیست
حسنین بااینکه حضور نداشتن میخوان براشون درس کنن وای بحال اینکه اگه حضور داشتن، چکار میکردن؟
ممنون از مطلبتون. به خدا تو اين روزا كه از همه طرف حتى از دوستان و اشنايان اعتقادات ادم مورده هجمه قرار مى گيره ادم نمى دونه به كجا پناه ببره. من يكبار جلوى يكى از دوستان يا على گفتم و ايشون متهم كرد منو كه چرا مام اعرابى كه اجدادت رو به بندگى كشيدن با حالت تقدس ميارى؟ مجبور شدم براى استدلال اينكه مولا على و امامان حسن و حسين (ع) در جنگ با ايرانيان حضور نداشتن به مطلبه شما رجوع كنم. البته كسى كه خودش رو به كور و كرى بزنه نمى تونه از بركات اسمه مقدس حضرت على و امان حسن و حسين (ع) در زندگيش برخوردار بشه. اين امان سرشار از عشق و معرفتن. چطور همچين خزعبلاتى رو بهشون نسبت مى دن. واقعاً مايه شرمه.
بنده وظیفه خودم رو انجام دادم و واقعیت رو ترسیم کردم
اونایی هم که تعصب کور کورانه درباره ایران و ایرانی دارن باید جواب بدن که آیا انسان عاقل هر خبری از هرکسی بشنوه ، باور میکنه؟
این خبرهایی هم که درباره امام حسن و امام حسین علیهم السلام گفته شده از گزارشات دروغ است و برای وجهه دادن به اعمال غلط خلفا است. چون طبری و دیگران میگن یه آدم درغگویی این گزارش را نقل کرده ، حالا وظیفه ما اینه که حرف دروغ رو قبول کنیم یا رد کنیم؟ مسلما باید رد کنیم.
به یزدان اگر ما خرد داشتیم
کجا این سر انجام بد داشتیم
سلام
مطلب در کلوب نسل جوان قرار گرفت
http://www.cloob.com/javanclub
سلام
از مطلب مفید و پرمحتوایتان تشکر می کنم بهمین دلیل آن را در کلوب نسل جوان قرار دادم
http://www.cloob.com/javanclub
وظیفه است
با سلام. کاربران محترم می‌توانند در مباحث مختلف انجمن گفتگوی سایت شرکت کنند: http://www.btid.org/fa/forums
همچنین می‌توانند سوالات خود را در این آدرس ارسال نمایند: http://www.btid.org/fa/node/add/forum
سن امام حسن و حسین (ع) در زمان حمله به ایران چند سال بوده است
سلام دوستان هیچ جای تاریخ سندی ازپیامبربرای گسترش اسلام باجنگ بنده ندیدم همیشه مولاعلی اولین نفربوده دراطاعت ازایشان پس نه خودامام علی ونه فرزندانش درجنگ باایران نبودن مسلمان نماهایی بقصدچپاول ثروت کشورهاجنگ میکردن نمونه بارزش دراین زمان داعش*
با تشکر از عباس عزیز.
یعنی بعضیا این همه روایت و مستندات درباره زندگی امامان رو رد میکنن به چندتا مرجع که وضعشون در مطالب بالا گفته شده اعتماد میکنن ... اخه یکم فکرم خوبه . چرا تا حالا صداشون در این باره در نمیومد تا تجمع میلیونی اربعین به راه افتاد یادشون اومد روشنگریهای دروغی به راه بندازن .. هرچند هیچ وقت نمیتونن اتش عشق به امام حسین رو در دل مسلمانان خاموش کنند .
امکان نداره شرکت کرده باشن حتی حضورفرزندان دیگر علی هم جای شک داره چرا که علی سه خلیفه رو قبول نداشته و از طرفی عمر دختر پیامبر همسرش رو به شهادت رسونده بوده ... اون سه خلیفه فقط از اسم اسلام برای خلافت استفاده کردن و فقط دنبال مادیات و حکومت و جاه طلبی بودن... کاری ندارم که چه تحریفهایی تو دین کردن ... در واقع بعد غدیرخم و جنگ تبوک باهم تبانی کرده بودن و اجازه انتشار وصیت پیامبر هم ندادن ... خدا میدونه آیا واقعا معتقد به پیامبر و اسلام بودن یا نه ... اگه اسلام بعد پیامبر به دست علی می افتاد الان داستان اسلام این نبود الان چیزی به اسم تروریست مسلمان نداشتیم معنی جهاد بجای جنگ و شمشیر ، معرفت و قلم بود و بجای که غربی ها اسلام رو دین خون و شمشیر می دونستن الان به اسم دین انسانیت ، دوستی و خرد یاد می کردن ... همانطوری که خود علی و فرزندانش بودن ... وقتی زندگی و سخنان علی رو میشنویم میبینیم اسلام واقعی چیه، به بزرگی اون مرد پی میبرید که چه انسان بزرگواری بوده پس با داشتن چنین مردی اسلام واقعی مشخص میشده ... اون بلایی که اون خلفا و بقیه عربهای وحشی سر ایران آوردن هیچ قومی نیاورد ... تصویری که اونا و بعداااا پیروانشون از اسلام به جهان نشون دادن سنت عربهای وحشی بود نه دین واقعی ... فقط شیعه تونست اون جنایات رو جبران کنه و ایران رو برای همیشه از دست سلطه اون عربهای وحشی نجات بده ...
اینجور هم که شما میگید نبوده، درسته اختلافاتی شاید وجود داشته اما دعوا و دشمنی نبوده چه بسا حضرت علی دخترانش رو به وصلت آنها در آورد و نام فرزندانش همنام خلفای سنی هست حتی به آنها مشاوره هم میدادند، این دعوای شیعه و سنی دستپخت مسلمانان متاسفانه خصوصا شیعیان هست نه امامان معصوم
قطعا حضور داشتن نمیشه انکار کرد منابع بسیاری این موضوع رو تایید کردن و خودتون بهتر اینرو گفتید اما با یکسری دلایل کاملا بچه گانه سعی در قبول نکردن واقعیت دارید.شما دیگه خودتون رو به خواب زددید و خواب نیستید. حاصل تجاوزاتشون به زنان این سرزمین هم کلی سید مجهول الپدر هست.خاک بر سر اونا که مقبره قاتلان پدرانشون رو برای زیارت میرن
تکرار یک مشت اراجیف بدون سند برای برده های شبکه های غربی و عربی و عبری ساده هست، طبیعیه بغض و کینه اهل بیت درون وجود شما را به آتش کشیده باشد
همانند وهابی ها و داعش شما نیز با بغض اهل بیت به درک برسید
شما با استدلال و ادله اثبات کنید.
سفسطه‌کردن کار ساده ای است.
متاسفانه حرام زادگان و حرام لقمه ها
ادله و استدلال های شما را بخاطر عناد نمیتوانند بفهمند
وگرنه برای هر انسان باشعوری حقانیت اهل بیت مشخص است
دعای بیست و هفتم صحیفه سجادیه؛ رو بخونید که چطور آمام سجاد بر دیلمیان نفرین میکند. این یکی رو دیگه نمیتونید منکر بشید.
با سلام خدمت شما.
برای پاسخ به این مطلب لطفا به این پست مراجعه کنید که به تفصیل در مورد آن سخن گفته شده است: https://btid.org/fa/news/149763
در این پست گفته شده که امام سجاد(ع) هرگز ایرانیان را نفرین نکرده و دشمنان اسلام و کسانیکه در جنگ با مسلمانان بوده اند را نفرین کرده است.