چکیده: از دير باز قبايل مختلف عرب دارای عادات و رسومی بودند، که پارهای از آنان، تا به امروز نیز متداول و مرسوم است، از جمله اینکه، برای جلوگیر از خونریزی و حمایت از قبیله و طائفهای بین ایشان پیوند ازدواج و خویشاوندی برپا میشده است، از اینرو میتوان ازدواج رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) با عایشه را در این راستا تفسیر کرد.
از دير باز قبايل مختلف عرب دارای عادات و رسومی بودند، که پارهای از آنان، تا به امروز نیز متداول و مرسوم است، از جمله اینکه، برای جلوگیر از خونریزی و حمایت از قبیله و طائفهای بین ایشان پیوند ازدواج و خویشاوندی برپا میشده است، از اینرو میتوان برخی از ازدواجهای رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) را در این راستا تفسیر کرد.
یکی از ازدواجهای رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) با عایشه است. عایشه دختر ابوبکر بن ابی قحافه از قبیله «بنیتیم» است و مادر وی «امرومان» دختر «عمير بن عامر» است. در مورد سن ازدواج عایشه با رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) نظرات متفاوتی وجود دارد که در جای خود بحث شده است.[1] در تاریخ اینگونه بیان شده است که ابوبکر تصمیم داشت که دختر خویش را عقد به «جبیر پسر مطعم» در آورد، ولی بعد از درخواست پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) برای ازدواج با عایشه از این کار منصرف شد و رسول گرامی اسلام(صلیاللهعلیهوآله) با عایشه ازدواج کرد.[2]
شاید دلیل این ازدواج، پیوند رسول گرامی اسلام(صلیاللهعلیهوآله) با طائفه «بنیتیم» است، تا با این وصلت از دشمنی ایشان نسبت به اسلام بکاهد؛ همچنین از حمایت ایشان در دفاع از اسلام بهره ببرد. این طائفه در بین قبایل غیر قریشی، دارای اعتبار و احترام بوده، به گونهای که قبل از اسلام در پیمانهای بزرگی شرکت داشته است که میتوان به عنوان نمونه از پیمان حلف الفضول [3] نام برد. نشانهای دیگر که میتواند بر موقعیت بنیتیم دلالت کند، سهم ایشان در بازسازیهای کعبه قبل از اسلام است، به ایننحو که ایشان به همراه بنی مخزوم موظف شدند تا دیوار ميان حجر اسماعيل و ركن يمانى را بازسازی کنند.[4]
در نتیجه: میتوان گفت هدف پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) برای ازدواج با عایشه، برقراری ارتباط و وصلت با این قبیله بود تا هم آنان را با اسلام بیشتر آشنا کند و هم از حمایت آنان نسبت به خود و سایر مسلمین بهرهمند شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پینوشت
[1]. ازدواج پیامبر با کودکی خردسال یا دختری جوان؟
http://www.btid.org/fa/news/29315
[2]. طبقات، محمد بن سعد كاتب واقدى (م 230)، ترجمه محمود مهدوى دامغانى، تهران، انتشارات فرهنگ و انديشه، 1374ش.ج8،ص:57.
[3]. «حلف الفضول» نام پیمانی است که بین طائفهای بنى هاشم و بنى المطلب و بنى اسد بن عبد العزى و بنى زهره و بنى تميم بسته شد، تا از ظلم به مردمانی که به مکه وارد میشوند جلوگیری کنند. تاريخ ابن خلدون، ترجمه عبد المحمد آيتى، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى، چ اول، 1363. ج1،ص:389.
[4]. الطبقات الكبرى، ج1، ص 133.