فضایل حضرت زهرا (س) از زبان امیر المومنین(ع)

معمولا برای شناخت شخصیتی، سعی می کنیم سراغ نزدیک ترین فرد به آن شخص برویم تا شناخت جامع و درستی به دست بیاوریم. به عنوان مثال در مورد شخصیت حضرت زهرا(سلام الله علیها) هر چه بگوییم و بشنویم، باز هم به عمق فضایل این بانو پی نبرده ایم، لذا مقام معظم رهبری درباره بیان فضایل این بانو چنین گفتند: «من حقیقتاً، نه به عنوان تعارف، نه به عنوان یک حرفِ هزاران بار تکرار شده، واقعاً قاصرم؛ زبان قاصر است، دل قاصر است، ذهن قاصر است که بخواهد از این مقام بلند تعریف و تجلیل کند.»[1]
با این مقدمه بهتر این است این بانوی با فضیلت را از زبان همسر و امامش معرفی کنیم، تا به شناخت دقیق تری دست پیدا کنیم.

1- مقایسه بنی هاشم با بنی امیه
امام علی(علیه السلام) در جواب نامه ی معاویه که به فخر فروشی در برابر حضرت پرداخته بود، مجبور به معرفی اهل بیت و خاندان بنی هاشم شد و چنین فرمودند:
«شما چگونه و کجا با ما برابرید! که از میان ما پیامبر (صلی الله علیه و آله) برخاست و دروغ زن (ابوجهل) از شما است، و اسد الله (حمزه سید الشهدا) از ما و اسد الاحلاف (شیر سوگندها; اسد بن عبد العزی) از شما است، و از ماست دو سید جوانان اهل بهشت و از شما است کودکانی که آتش نصیب آنان گردید. و از ما است بهترین زنان جهان (فاطمه علیها السلام) و از شماست آن که هیزم کشد برای دوزخیان و بیش از این ما را فضیلت ها و شما را فضیحت ها است.»
در این بیان حضرت، همسرشان را بهترین زنان جهان معرفی می کنند و این را برای خود افتخاری می دانند که این بانوی با فضیلت از خاندات ایشان است.

2- سوال پیامبر از حضرت درباره همسرش
سه روز بعد از آن ازدواج نورانی، پیامبر(صلی الله و علیه وآله) از امیرالمومنین(علیه السلام) درباره دخترشان سوالی کردند و فرمودند: «فَسَأَلَ عَلِيّاً كَيْفَ وَجَدْتَ أَهْلَكَ قَالَ نِعْمَ‏ الْعَوْنُ‏ عَلَى‏ طَاعَةِ اللَّه‏ [3] همسرت فاطمه(علیها السلام) را چگونه یافتی؟ امام پاسخ داد: در اطاعت کردن از خدا خوب یار و یاوری است.»
امروزه یکی از مشکلات خانوادها، عدم حمایت و حتی مخالفت زنان، در دین داری شوهرانشان است. مثلا از شخصی پرسیدم چرا جلسات روضه و مجالس معنوی حضور پیدا نمی کنی؟ در پاسخ گفت: همسرم مخالف است و به بهانه های مختلف، مانع از حضور بنده در این مجالس می شود.
پس کمک و همراه بودن زن در عبادت و اطاعت همسرش از دین و دستورات الهی، نقش مهم و بسزایی دارد و الا حضرت در جواب رسول خدا(صلی الله و علیه وآله) از دیگر خوبی های همسرشان تعریف می کردند.

3- وفا داری حضرت زهرا(سلام الله علیها) در آخرین لحظات عمرش
در واپسین دقایق عمر مبارک حضرت، ایشان علی(علیه السلام) را خطاب قرار دادند و فرمودند:
«ای پسر عمو! از روزی که با من زندگی کردی، از من دروغ و خیانت ندیدی و هیچ گاه با تو مخالفت ننمودم و علی (علیه السلام) در پاسخش چنین گفت: نه، هرگز! تو نسبت به خداوند آگاه تر، نیکوکارتر، پرهیزگارتر، گرامی تر، و خائف تر از آن هستی که تو را به عنوان مخالفت با من سرزنش کنم. جدایی و فقدان تو برای من بسیار سخت است. ولی چه باید کرد که چاره ای برای مرگ نیست. سوگند به خدا، مصیبت رسول خدا برای من تازه شد و وفات و فقدان تو، [برای من] بسیار بزرگ [و دشوار] است.»
در این بیان امیرالمومنین(علیه السلام) این نکته بسیار مهم است که حضرت همسرش را به صفاتی نسبت می دهند که در رابطه با خداوند است. مثلا علم و تقوا و نیکوکاری حضرت به خداوند، علت رضایت خودشان از ایشان می دانند. یعنی اگر بانویی ارتباطش را با خدا اصلاح و تقویت کند، خداوند روابط فردی و اجتماعی و خانوادگی او را نیکو می کند.
لذا امیرالمومنین(علیه السلام) در نهج البلاغه شریف فرمودند:
«مَنْ أَصْلَحَ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ أَصْلَحَ‏ اللَّهُ‏ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاس ‏[5] کسی که بین خود و خدایش را اصلاح کند، خداوند مابین او مردم را اصلاح می کند.»

نتیجه:
با توجه به بیانات امیرالمونین(علیه السلام) درباره حضرت زهرا(سلام الله علیها)، شناخت کاملی از این بانوی بزرگوار بدست می آوریم و به حقیقت این کلام پیامبر اسلام (صلی الله و علیه وآله) در باره این بانو پی می بریم: ««فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی ‏فَمَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی [6] فاطمه پاره تن من است و هرکس او را بیازارد گویی مرا آزرده است.»

«زهرا همان کسی است که بیت محقرش
طعنه زده به عرش و تمامی گوهرش

او را خدا برای خودش آفریده است
تا اینکه هر سحر بنشیند برابرش

شرط پیمبری به پسر داشتن که نیست
مردی پیمبر است که زهراست دخترش

مانند احترام خداوند واجب است
حفظ مقام فاطمه حتی به مادرش

یک نیمه اش نبوت و نیمش ولایت است
حالا علی صداش کنم یا پیمبرش

دست توسل همه انبیاء بود
بر رشته‌های چادری فردای محشرش»[7]

_____________________________

پی نوشت:
[1]. دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای.
[2]. «لَسْتُمْ هُنَاكَ وَ أَنَّى يَكُونُ ذَلِكَ [كَذَلِكَ‏] وَ مِنَّا النَّبِيُ‏ وَ مِنْكُمُ الْمُكَذِّبُ‏إ وَ مِنَّا أَسَدُ اللَّهِ‏إ وَ مِنْكُمْ أَسَدُ الْأَحْلَافِ‏إ وَ مِنَّا سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِإ  وَ مِنْكُمْ صِبْيَةُ النَّارِإ وَ مِنَّا خَيْرُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ‏ وَ مِنْكُمْ حَمَّالَةُ الْحَطَب‏ فِي كَثِيرٍ مِمَّا لَنَا» شريف الرضي، محمد بن حسين‏، نهج البلاغه، تاريخ وفات مؤلف: 406 ق‏، محقق / مصحح: صالح، صبحي‏، موضوع: گوناگون‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 1، ناشر: هجرت‏، مكان چاپ: قم‏، سال چاپ: 1414 ق‏، ص 387.
[3]. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على‏، مناقب آل أبي طالب عليهم السلام‏، تاريخ وفات مؤلف: 588 ق‏، محقق / مصحح: ندارد، ،موضوع: مناقب‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 4، ناشر: علامه‏، مكان چاپ: قم‏، سال چاپ: 1379 ق‏، ج3، ص 356.
[4]. «يَا ابْنَ عَمِّ مَا عَهِدْتَنِي‏ كَاذِبَةً وَ لَا خَائِنَةً وَ لَا خَالَفْتُكَ مُنْذُ عَاشَرْتَنِي فَقَالَ ع مَعَاذَ اللَّهِ أَنْتِ أَعْلَمُ بِاللَّهِ وَ أَبَرُّ وَ أَتْقَى وَ أَكْرَمُ وَ أَشَدُّ خَوْفاً مِنَ اللَّهِ أَنْ أُوَبِّخَكِ غَداً بِمُخَالَفَتِي فَقَدْ عَزَّ عَلَيَّ بِمُفَارَقَتِك‏ وَ بِفَقْدِكِ إِلَّا أَنَّهُ أَمْرٌ لَا بُدَّ مِنْهُ وَ اللَّهُ جَدَّدَ عَلَيَّ مُصِيبَةَ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ قَدْ عَظُمَتْ وَفَاتُكَ وَ فَقْدُك‏» فتال نيشابورى، محمد بن احمد، روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، تاريخ وفات مؤلف: 508 ق‏، محقق / مصحح: ندارد، موضوع: گوناگون‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 2، ناشر: انتشارات رضى‏، مكان چاپ: ايران؛ قم‏، سال چاپ: 1375 ش، ج1، ص 151.
[5]. شريف الرضي، محمد بن حسين‏، نهج البلاغه، تاريخ وفات مؤلف: 406 ق‏، محقق / مصحح: صالح، صبحي‏، موضوع: گوناگون‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 1، ناشر: هجرت‏، مكان چاپ: قم‏، سال چاپ: 1414 ق‏، ص 487.
[6]. طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ج 1، ص 294، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1417ق.
[7]. علی اکبر لطیفیان.