علاقه مردم ایران نسبت به اهل بیت سابقه دیرینه ای دارد به همین سبب دشمنان ایشان که تاب تحمل این علاقه را نداشتند با استناد به برخی منابع تاریخی بر آن شدند تا شبهه حضور حسنین را در فتح ایران مطرح کرده و ایشان را در قتل عام ایرانیان مجرم معرفی نمایند .
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_علاقه مردم ایران نسبت به اهل بیت سابقه دیرینه ای دارد به همین سبب دشمنان ایشان که تاب تحمل این علاقه را نداشتند با استناد به برخی منابع تاریخی بر آن شدند تا شبهه حضور حسنین را در فتح ایران مطرح کرده و ایشان را در قتل عام ایرانیان مجرم معرفی نمایند .
در این مقاله به بررسی این اتهام می پردازیم
یکی از منابعی که این گزارش در آن آمده ، تاریخ طبری است
طبری در وقایع سال سی ام ( غزوه سعید بن عاص ) دو روایت آورده که در یکی از آنها اسم حسنین ذکر شده (1) اما در دیگری نامی از آنان وجود ندارد (2)
جالب اینکه هر دو روایت از یک سلسله سند برخوردار است و این تنافض آشکار حاکی از اضافه شدن این دو نام توسط برخی مغرضین به آن گزارش تاریخی ، برای رسیدن به اهداف خاصی می باشد
شاید دلیل جعل این قضیه آن باشد که مردم طبرستان از ابتدا با اسلام اهل بیت آشنا شدند اما امویان و عباسیان که تحمل چنین چیزی برایشان سخت بود دست به جعل این گزارش زدند تا از محبت مردم طبرستان نسبت به اهل بیت بکاهند
بلاذری نیز در فتوح البلدان این گزارش را نقل کرده (3) ولی سندی برای آن ذکر نکرده است .
گذشته از ضعف سندی مشکل دیگری که در این روایت دیده می شود آن است که صاحب فتوح البلدان ، گزارش خود را در ابتدا با فعل قالوا (می گویند) شروع نموده و به شرح داستان فتح طبرستان پرداخته و سپس هنگام ذکر حضور حسنین علیهما السلام ،از فعل مضارع مجهول (یقال) استفاده کرده است و می دانیم که فعل مضارع مجهول دال بر این است که این مطلب مورد قبول خود نویسنده کتاب نبوده است بلکه این جریان برای او حکایت شده ولی خود وی آن را در کتب معتبر ندیده است و تنها حکایت دیگران را نقل نموده است.
لازم به ذکر است که نقل این مطلب در برخی کتابهای تاریخی دیگر که متاخر از طبری و بلاذری هستند نیز نمی تواند به عنوان دلیلی بر صحت این جریان تلقی شود چرا که به دلیل تاخر زمانی آن کتب از تاریخ طبری و فتوح البلدان ، احتمال این که آنها نیز این جریان را به خاطر تبعیت از نقل آن در تاریخ طبری و بلاذری ، ذکر کرده باشند بسیار قوی و قابل تامل است .
نکته دیگری که تعمد بر جعل این گزارش را در زمان عباسیان افزایش می دهد این است که بعضی از افرادی که پس از طبری و بلاذری این قضیه را نقل کرده اند فقط اسم امام حسن و امام حسین علیهما السلام را ذکر کرده اند و اسم بقیه افرادی که در تاریخ طبری آمده را نقل ننموده اند(4) ، یعنی اصرار داشته اند حتما اسم این دو بزرگوار نوشته شود
دلایل عقلی بر عدم حضور حسنین علیهما السلام در فتح ایران :
دلیل اول : در تاریخ خلیفه و یعقوبی که هر دو مقدم بر طبری هستند اسمی از حضور امام حسن و امام حسین علیهما السلام در فتح ایران نیامده است (5)
دلیل دوم : از این گزارشات به دست می آید که فتح ایران در زمان عثمان انجام شده است و زمان عثمان زمانی بوده که حضرت علی علیه السلام در بسیاری از موارد تقیه نمی کردند و در حد مشاوره نیز به عثمان کمک نمی کردند تا چه رسد به اعزام فرزندان خودشان به جنگها
دلیل سوم : در جنگ صفین وقتی امام حسن علیه السلام به میدان رفت امام علی فرمودند :«از طرف من جلوی این جوان را بگیرید تا با مرگش پشت مرا نشکند که من از رفتن این دو (امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام)به میدان نبرد دریغ دارم تا مبادا با مرگ آن دو نسل رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم قطع شود (6)
چگونه امکان دارد با چنین اکراهی حضرت حاضر شده باشند فرزندانشان فرسنگها دورتر برای جنگ بروند آن هم در زمان عثمان!!
با توجه به این دلایل و عدم ذکر شرکت حسنین در فتوحات در منابع شیعی به قطع می توان گفت داستان شرکت آنان در فتوحات ساخته و پرداخته خلفای بنی امیه و بنی العباس است تا از نفوذ فرزندان آنان در مناطق شمال ایران جلوگیری نمایند.
----------------------------------------------------------
منابع :
[1] تاريخ الطبري،ج4،ص:269
[2] تاريخ الطبري،ج4،ص:270
[3] فتوح البلدان،ص:326
[4] البدء و التاريخ،ج5،ص:198
[5] تاريخ خليفة،ص:96 تاريخ يعقوبى/ترجمه،ج2،ص:59
[6] تاریخ طبری ،ج 4 ص 440 ،الفصول المهمه ،ص 82، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج 1 ص 244