امام علی(ع) و استناد به روز غدیرخم

رهروان ولایت ـ پس از اینکه ابوبکر خلافت را در دست گرفت بسیاری از صحابه از جمله حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)، با استناد به حدیث غدیر، با او بیعت نکردند. اینجا خود حضرت علی(علیه‌السلام) نیز پس از سقیفه بنی‌ساعده، دست روی دست نگذاشت بلکه بارها برای اثبات حقانیت خود، به حدیث غدیر استناد کرد.  به گونه ای که برخی 24 مورد از استنادات حضرت به غدیر را، جمع‌آوری نموده‌اند. این همه احتجاجات به حدیث غدیر، نشانگر اهمیت آن بوده است و اگر تنها مسئله دوستی مطرح بود معنا نداشت كه حضرت، بارها به آن استاد کند.
اینک به گوشه‌ای از احتجاجات حضرت علی(علیه‌السلام) به حدیث غدیر در منابع اهل‌سنت اشاره می‌گردد تا روشن شود كه حضرت، پس از سقیفه بنی‌ساعده ساکت ننشست بلکه در هر جا فرصت فراهم می‌شد، به حدیث غدیر استناد می‌کرد:
1- آن حضرت در روز شورا با استناد به حدیث غدیر بر حقانیت خود استدلال کرد.[1]
2- همچنين ايشان در رحبه، حاضرین را سوگند داد تا هر کس آنچه را از پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) در غدیر شنیده است نقل کند. افرادی چون ابوایوب انصاری، سهل بن حنیف و حزیمه بن ثابت به خطبه غدیر اشاره کردند.[2]  
3- اميرالمومنين(عليه‌السلام) در جنگ جمل خطاب به طلحه فرمود: «آیا شنیدی که پیامبر فرمود: هر کس من مولای اویم علی مولای اوست؟» طلحه گفت: بله شنیدم.[3] 
4- حضرت امير در صفین هم در میان لشکریان خود، به منبر رفت و ضمن برشمردن فضایل خود به حدیث غدیر نیز اشاره کرد.[4]
بنابراین حضرت علی (علیه‌السلام) هم مانند دیگر صحابه و حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) بارها برای اثبات حقانیت خویش به حدیث غدیر احتجاج کرده است. و اینکه گفته می‌شود اگر حدیث غدیر دلالت بر خلافت و جانشینی داشت چرا حضرت علی(علیه‌السلام) به آن احتجاج نکرد، شبهه‌ای بسیار سست و بی‌اساس است. زیرا پاسخ آن در کتاب‌های اهل‌سنّت آمده است و علامۀ امینی الغدیر را در پاسخ به همین گونه شبهات نگاشت.

پی‌نوشت:
[1]خوارزمی، مناقب، ص 313. ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج6، ص 167.
[2]  ابن اثیر، اسدالغابه، ج3، ص469. علامه‌اميني، الغدیر، ج 1، ص 186.
[3] مستدرک ج3، ص419.
[4] کتاب سلیم بن قیس، ج 2، ص 757، ح 25.