- اسلام، به پیروان خود سفارش کرده که یکدیگر را در مورد خطراتی که متوجه آنان است، مراقبت کنند و به یکدیگر هشدار دهند و به خوبی‌ها سفارش کنند اما ایندو باید به روش پسندیده و موافق دستور اسلام انجام شوند.
رهروان ولایت ـ وقتی انسانی به دنیا می‌آید خوبی و بدی و در حقیقت، هیچ چیزی را نمی‌داند؛ چنانکه قرآن کریم می‌فرماید: «وَ اللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ لا تَعْلَمُونَ شَیْئا؛[نحل/78] و خداوند شما را از شكم مادرانتان بیرون آورد در حالى كه هیچ چیز نمی‌دانستید» و خداوند، سه وسیله‌ی چشم و گوش و دل را برای انسان قرار داد تا به و سیله‌ی آنها خوبی‌ها و بدی‌ها را درک کند و در مدتی که در این دنیا زندگی می‌کند خوبی‌ها را بشناسد و از آنها پیروی کند و بدی‌ها را بشناسد و ار آنها دوری کند و این موضوع را در ادامه‌ی آیه‌ی مذکور، بیان فرمود که: «...وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُون؛[نحل/78] و (خداوند) براى شما گوش و چشم‌ها و دلها قرار داد، تا شكر نعمت او را بجا آورید!» با رشد جسمی و روحی افراد، درک و شناخت آنان بیشتر می‌شود، اما همه از درک و شناخت مساوی برخوردار نیستند و بلکه بعضی از انسان‌ها وسیله‌ی شناخت کافی را ندارند. انسانی که چشم ندارد انتظار دارد کسانی که چشم دارند او را کمک کنند و اگر خطری متوجه اوست به او اطلاع دهند، همچنین فردی که چشم دارد احساس می‌کند باید به کسانی که چشم ندارند کمک کند. همین موضوع در مورد کسانی است که چیزی را نمی‌دانند و خطری متوجه آنان است چنین اشخاصی انتظار دارند از کسانی که می‌دانند به آنها اطلاع دهند و همینطور اگر شخصی می‌داند که خطری متوجه شخص دیگر است خود را موظف می‌داند که به او خبر دهد و هر چه خطری مهم‌تر باشد این موضوع، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. دین اسلام، یک دین فطری است یعنی موافق با خلقت انسان‌هاست و در مورد هر چیزی که انسان نیاز دارد، او را راهنمایی کرده و بهترین راه را به او پیشنهاد می‌کند (چنانکه خداوند متعال فرمود: «إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زینَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلا؛[کهف/7] البتّه ما آنچه را روى زمین است، زینت براى آن قرار دادیم تا آنان را بیازماییم كه كدامشان بهتر و نیكوتر عمل مىكنند.») در مورد موضوع مورد بحث ما هم اسلام، به پیروان خود سفارش کرده که یکدیگر را در مورد خطراتی که متوجه آنان است مراقبت کنند و به یکدیگر هشدار دهند. اگر کسی بدی کند یا قصد انجام بدی را داشته باشد؛ در حقیقت، خطری متوجه او و یا دیگران است و او یا این بدی را نمی‌داند و یا فراموش کرده و یا فریب شیطان را خورده و پیروان دین اسلام وظیفه دارند که یکدیگر را از این بدی‌ها بازدارند. اسلام، خوبی‌ها را هم در نظر دارد و به پیروان خود سفارش کرده که یکدیگر را به خوبی‌ها هم سفارش کنند و با این کار موجب رسیدن خوبی به یکدیگر می‌شوند.
امر به معروف و نهی از منکر در آیات و روایات:
بازداشتن دیگران از بدی و سفارش آنها به خوبی در دین اسلام «امر به معروف و نهی از منکر» نام دارد که آیات و روایات زیادی در این مورد برای مؤمنین به دین اسلام وارد شده است مانند آیه: «وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُون؛[آل‌عمران/104] باید از میان شما گروهی باشند که به خیر دعوت کنند و به خوبی فرمان دهند و از بدی باز دارند، اینان رستگارانند» و مانند روایت امام باقر(علیه‌السلام) که در مورد اهمیت امر به معروف و نهی از منکر فرمود: «امر به معروف و نهى از منكر راه پیامبران است و شیوه نیكوكاران، یکی از واجبات بزرگی است که واجبات دیگر به وسیله‌ی آن برپا می‌شوند و راه‌ها امن مى گردد و درآمدها حلال مى شود و حقوق و اموالِ به زور گرفته شده به صاحبانش بر مى گردد و زمین آباد مى‌شود و از دشمنان انتقام گرفته مى شود و كارها رو به راه و محکم می‌شوند»[1]
امر به معروف و نهی از منکر بايد به نيكي باشد:
اما امر به معروف و نهی از منکر باید درست و طبق دستور اسلام باشد چنانکه پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) فرمود: «کسی که به نیکی امر می‌کند باید این امر او به روش نیک باشد (و بداند که به نیکی امر می‌کند و نیکی را بشناسد)»[2] از این فرمایش پیامبر گرامی اسلام(صلیاللهعلیهوآله) می‌فهمیم که نهی از منکر هم باید به روش پسندیده باشد و به روش منکر نباشد یعنی به صورتی خارج از دستور اسلام نباشد و در غیر این صورت، نتیجه‌ای معکوس خواهد داشت.
اسیدپاشی خودش منکر است:
یکی از بدی‌ها و منکرهایی که نیاز به تذکر و نهی دارد، بدحجابی است که هم نسبت به خود شخص بدحجاب و هم دیگران، می‌تواند مفاسد و آسیب‌هایی داشته باشد اما برای نهی از این منکر نباید به گونه‌ای رفتار کرد که حجاب را که سنگری در مقابل تیرهای شیاطین و صدفی محکم برای حفظ عفت و سلامتی زنان است، نباید خوبی‌های این حجاب، در حجابی دیگر قرار بگیرد و پوشیده شود و اسیدپاشی‌های اخیر، اگر برای از بین بردن بی‌حجابی بوده، کاری بسیار ناپسند و غیر اسلامی است، اما بنابر اخباری که بدست آمده، این اسیدپاشی‌ها ربطی به از بین بردن بی‌حجابی نداشته است[3]. پس می‌توان امر به معروف و نهی از منکر را بهترین واجبات الهی دانست به شرط آنکه امر به معروف و نهی از منکر، هردو به معروف (یعنی به روش پسندیده و موافق دستور اسلام) انجام شوند.
-------------------------------------------
پی‌نوشت:
[1]. إِنَّ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْكَرِ فَرِیضَةٌ عَظِیمَةٌ بِهَا تُقَامُ الْفَرَائِضُ ... إِنَّ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْكَرِ سَبِیلُ الْأَنْبِیَاءِ وَ مِنْهَاجُ الصُّلَحَاءِ فَرِیضَةٌ عَظِیمَةٌ بِهَا تُقَامُ الْفَرَائِضُ وَ تَأْمَنُ الْمَذَاهِبُ وَ تَحِلُّ الْمَكَاسِبُ وَ تُرَدُّ الْمَظَالِمُ وَ تُعْمَرُ الْأَرْضُ وَ یُنْتَصَفُ مِنَ الْأَعْدَاءِ وَ یَسْتَقِیمُ الْأَمْرُ؛«اصول کافی (ناشر: دار الکتب الاسلامیة)، ج5، ص55 و 56»
[2]. مَنْ کانَ آمِرا بِمَعْرُوفٍ فَلْیَکُنْ أَمْرُهُ ذلِکَ بِمَعْرُوفٍ؛«گلهاى جاویدان(ناشر: سازمان تبلیغات اسلامی)، ص352»
[3]. دلیل بر این مطلب: مراجعه