یکی از نگرانی‌های همیشگی والدین این است که چگونه فرزندانی موفق پرورش دهند؟ چگونه می‌توان آینده تحصیلی بچه‌ها را تضمین کرد؟
نوزادان مانند لوحی سفید پا به دنیا می‌گذارند اما شرایط خانواده، رفتار والدین، محیط خانه و اجتماع هریک خطی بر این لوح سفید می‌کشند و در نهایت ماهیت فرد را می‌سازند. خانه، والدین، خواهر و برادر اولین و تنها چیزهایی هستند که کودک تا زمان ورود به اجتماع بزرگتر مانند مهدکودک یا شناختن هر فرد دیگری، با آن‌ها سر و کار دارد و از آن‌ها الگو می‌گیرد. اگرچه استعداد ذاتی و بهره هوشی هم در اینده بچه‌ها نقش مهمی دارند، اما آیا تا به حال افراد با استعداد ناموفق ندیده‌اید؟ نقش خانواده در موفقیت فرزندان انکارناپذیر است اما چگونه باید از این تأثیرگذاری برای پیشرفت بچه‌ها استفاده کرد؟ در این مقاله می‌خواهیم ببینیم که خانواده از چه روش‌هایی بر آینده کودکان اثر می‌گذارد.
نقش والدین در موفقیت کودکان
نقش تربیتی که والدین در شکل‌گیری فرزندان موفق دارند، تنها با کلام یا حتی رفتار مستقیم نیست بلکه هرآنچه کودک می‌بیند، می‌شنود یا احساس می‌کند، حتی اگر در ارتباط مستقیم با او نباشد روی شکل‌گیری شخصیت و روحیات او موثر هستند.
شکل گیری هویت فردی
هویت یعنی حسی که هر فرد نسبت به خودش دارد، اینکه چگونه خودش را تعریف می‌کند، چه برداشتی از روحیات و ویژگی‌های خود دارد. افرادی که در کودکی یا نوجوانی به خوبی مسیر هویت‌یابی را طی نکرده‌اند، نمی‌توانند برای تعیین اهداف و عملکرد خود آزادنه عمل کنند. متعادل و ثبات عمل والدین در ارتباط با فرزندان، داشتن صداقت رفتاری و گفتاری، پایبندی به قول‌ها، آشنا کردن آن‌ها با انواع فعالیت‌ها و زمینه‌ها و سپردن مسئولیت‌های مختلف به کودکان و نوجوانان، کمک می‌کند هویت جسمی، هویت روانی و هویت جنسی خود را بهتر بشناسند.
۱.کشف نقاط ضعف و قوت فرزندان
از کجا باید استعداد خاص کودکان را بشناسیم؟ آیا می‌توانیم از سن کم بفهمیم کودک در چه کاری موفق می‌شود؟ یکی از راه‌هایی که به موفقیت فرزندان منتهی می‌شود این است که در پیدا کردن آنچه در آن خوب هستند یا به آن علاقه دارند، کمک کنید. نکته مهم اینکه آرزوهای خود را روی فرزندتان پیاده نکنید و بگذارید آن‌ها راه منحصربه فرد خودشان را پیدا کنند؛ در غیر این صورت چیزی جز ناکامی درو نخواهید کرد. بازی‌های مختلف با کودک انجام دهید، از جهت دادن به علایق او خودداری کنید، او را در معرض انواع فعالیت‌ها و محیط‌های مختلف هنری، ورزشی، علمی و فرهنگی بگذارید. استعدادها کم کم خودشان را نمایان می‌کنند و ضعف‌ها نیز از لا‌به‌لای فعالیت‌های کودک مشخص می‌شوند. اینجاست که باید به استعداد کودک پر و بال بدهید و روی نقاط ضعف او تا جای ممکن کار کنید. فقط در پرداختن به استعدادها و ضعف‌های فرزندتان، مراب دام‌ها کمال‌طلبی باشید و رویای داشتن کودکی با ده‌ها استعداد و بدون هیچ نقطه ضعف را کنار بگذارید.
۲.توانمندسازی فرزندان
هرچند در باورهای عمومی خصوصا در گذشته تصور می‌شود که خصوصیات انسان به صورت ژنتیکی به ارث می‌رسند. اما می‌توان بسیاری از توانمندی‌ها را حتی بدون اینکه زمینه ژنتیکی داشته باشند، آموزش داد و تمرین کرد. با انجام عادات روزانه کوچک، هدف‌های قدم به قدم، همراهی با فرزندتان، فراهم کردن شرایط یادگیری و تمرین، مهارت‌های فردی زیر را در آن‌ها تقویت کنید:
۱.همکاری کردن با دیگران و انجام کار گروهی
۲.استقلال در انجام کارهای شخصی متناسب با سن و توان
۳.خلاقیت داشتن
۴.تحلیل کردن
۵.تصمیم گرفتن
۶.نه گفتن به موقع
۷.دوست‌یابی
۸.رفع مشکلات بین فردی
۹.صحبت کردن در جمع
۱۰.مدیریت مالی
۱۱.انعطاف‌پذیری
از آن‌جایی که عزت نفس و اعتماد به نفس از مهمترین پیش‌نیازهای تربیت کودک هدفمند و فرزندان موفق هستند، توصیه می‌کنیم مطلب شکل گیری اعتماد بنفس در کودکان را هم مطالعه کنید.
۳.آموزش مهارت مالی به فرزندان
حتما کودکانی را دیده‌اید که همیشه به دنبال داشتن و خریدن چیزهای جدید هستند، از داشته‌هایشان راضی نیستند، نمی‌توانند برای به دست آوردن آنچه می‌خواهند صبر کنند. انسانی که توانایی مدیریت داشته‌ها (مادی یا غیر مادی)، به تعویق انداختن لذت‌ها و عادت‌های مالی درستی نداشته باشد دیر یا زود با شکست‌های متعدد و ناکامی روبرو می‌شود. به همین دلیل یکی از بال‌های موفقیت فرزندان داشتن مهارت و هوش مالی است. بازی‌ها و تمرین‌های زیادی برای تقویت هوش مالی در کودکان وجود دارند که پیش‌زمینه دستیابی به موفقیت‌های مالی را می‌سازند.
۴.ایجاد امنیت روانی
سلامت روان کودک به معنای نوع تفکر و احساس درونی کودک نسبت به خود، دیگران و دنیای اطراف است. آرامش و امنیت روانی یکی از نیازهای اولیه فردی و اجتماعی محسوب می‌شود که زمینه پرورش استعداد و خلاقیت‌های بشر را فراهم می‌کند. مصادیق زیادی برای به هم خوردن امنیت روانی کودکان وجود دارند:
۱.دعوا و جر و بحث والدین
۲.وجود احساس ناامنی
۳.ترساندن دائمی کودک از افراد و شرایط
۴.سطح بالای اضطراب و استرس والدین
۵.سرزنش و تحقیر کودک به خاطر هر اشتباه کوچک
۶.توقع ب و انتظارات بالا
۷.تنبیه شدید و بدون تناسب با سن، ظرفیت و مشکل
۸.تهدید کردن
۹.عمل نکردن به قول‌ها و صحبت‌ها
۱۰.زیر پا گذاشتن حریم خصوصی فرزندان یا دیگران
۱۱.نداشتن ثبات رفتاری
همه این موارد، امنیت روانی و احساس آسایش که کودک باید نسبت به شرایط خانه، امنیت در خانواده و جامعه داشته باشد را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بچه‌ها با تکرار مواردی که گفته شد، احساس اعتماد خود را از دست می‌دهند که زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات روحی است.