رهروان ولایت ـ شرط بودن اجازه و پدر در ازدواج دختر، دلائل زیادی داره که شاید عمده دلیلش در نظر گرفتن مصلحت دخترهاست. دختر با توجه به اینکه در سنین نوجوانی و جوانی احساسات بسیار دارد و توجه کامل به تمام زوایای زندگی ندارد اگر بخواهد مستقل همسر خود را انتخاب کند، ممکن است انتخاب موفقی نداشته باشند و تحت تاثیر احساسات و عواطف قرار گیرد و خدای نکرده باشکست در زندگیش روبهرو شود به همین خاطر بسیاری از مراجع معظم تقلید در مورد ازدواج دختر باکره اجازه پدر را شرط دانستهاند.
متن فتاوای ایشان به قرار ذیل است:
آیت الله سیستانی: دختری که به حدّ بلوغ رسیده و رشیده است، یعنی مصلحت خود را تشخیص میدهد، اگر بخواهد شوهر کند، چنانچه باکره باشد و متصدی امور زندگانی خویش نباشد، باید از پدر، یا جدّ پدری خود اجازه بگیرد، بلکه ـ بنا بر احتیاط واجب ـ اگر خود متصدی امور زندگانی خویش باشد نیز باید اجازه بگیرد، و اجازه مادر و برادر لازم نیست.[1]
آیت الله صافی: به نظر اينجانب بنابر احتياط واجب، اذن پدر يا جد پدري در ازدواج دختر باكره لازم است و چون مسأله بنابراحتياط است، رجوع به مجتهد ديگري كه اذن را لازم نميداند، با رعايت الاعلم فالاعلم جايز است.والله العالم[2]
آیت الله خامنه ای: ازدواج دختر باكره بنابر احتياط واجب بايد با اجازه پدر يا جدّ پدرى او باشد.[3]
آیت الله مکارم: دختر باکره باید با اجازه ی پدر یا جدّ پدری ازدواج کند؛ اما اگر رشيده باشد، يعنى مصلحت خود را تشخيص مى دهد و به تأیید بزرگترهای فامیل همسر مناسبی برای دختر پیدا شود و پدر مخالفت كند اجازه او شرط نيست. همچنين اگر به پدر يا جدّ پدرى دسترسى نباشد و دختر رشیده هم احتياج به شوهر كردن داشته باشد، يا اين كه دختر قبلاً شوهر كرده باشد، در اين دو صورت نيز اجازه پدر و جد در ازدواج جديد لازم نيست.[4]
با توجه به استفتائات فوق دختر تا زمانی که باکره هست هرچند چهل سالش شود برای ازدواج نیاز به اجازه پدر دارد مگر در مواردی که گفته شد( پدر مخالفت غیر عقلانی بکند، پدر در دسترس نباشد و ازدواج ضرورت دارد و...) اما یکی از مراجع تقلید( آیت الله مکارم) تا سی سالگی اجازه پدر را شرط دانستهاند و مابعد آن دیگر به اجازه نیازی نیست. علت این فتوا شاید به اینخاطر باشد که دختر دیگر در سی سالگی و بالاتر از حالت احساسی محض خارج گشته و برای زندگی خود با دقت تصمیم میگیرد و اجازه نمیدهد کسی او را فریب بدهد و یا از او سوء استفاده کند و بعد هم او را رها کند.
متن استفتاء و جواب از محضر آیت الله مکارم:
اجازه پدر برای ازدواج دختران تا چه سنی لازم است؟
پاسخ: از سن سی سال به بالا به شرط اینکه دختر، فرد هوشیاری باشد و بتواند تصمیم بگیرد و مصلحت خود را تشخیص دهد، اجازه پدر لازم نیست.[5]
-------------------------------------------------
پینوشتها:
[1] مسأله ۲۳۹۵ رساله ایشان
[2] استفتائات/ احکام عقد
[3] استفتائات مقام معظم رهبری/ پرسشهای متداول
[4] مسأله 2037 رساله ایشان
[5] استفتائات/ مسائل ازدواج و زناشویی/ ازدواج موقت/ اجازه پدر در ازدواج دختر باکره مسأله اول