چگونه مي توان با تشويق نوجوان، اعتماد به نفس او را بالا ببريم؟

تشويق فرزندان چگونه بايد باشد و چگونه مي توان با تشويق نوجوان، اعتماد به نفس او را بالا ببريم؟

پاسخ:

مقدمه
انساني كه مورد تشويق قرار بگيرد احساس آرامش و رضايت خاطر و اعتماد به نفس مي‌كند، و براي تلاش بيشتر و تحمل مشكلات و حل مسايل آماده مي‌گردد. برعكس، اگر مورد بي‌توجهي يا ناسپاسي قرار گيرد، دلسرد و بي رغبت مي‌شود. احساس حقارت و ضعف مي‌كند، و نمي‌تواند از توانايي‌ها و استعدادهاي خويش به نحو مطلوبي استفاده نمايد. از سوي ديگر تشويق نقش محرّك را براي رسيدن به هدف بازي مي كند. هنگامي كه گرسنه‌ايم از درون تحريكاتي كه تا خوردن غذا ادامه مي يابد، سبب مي‌شود ما به هدف برسيم و اين نقش فعال را در ما ايجاد مي‌كند. تحريك‌هاي بيروني نيز مي‌تواند ما را به هدف برساند. معمولاً شما مانند همه والدين ديگر علاقه داريد فرزندتان داراي اراده و اعتماد به نفسي قوي باشد. بر اين اساس كودك خود را تشويق كرده و محرك پيشرفت وي را فراهم مي‌آورد. براي تحقق اين خواسته پاسخ زير را با دقت مطالعه بفرماييد.
براي چه؟
نوجوان بايد بداند براي چه چيزي تشويق مي‌شود.
تشويق زياد و مداوم نوجوان را نسبت به اصل تشويق بي‌اعتماد مي‌كند.
تشويق را بايد به جهت كوشش و تلاش وي به او بدهيد و به او بگوييد چون تلاش كرده است و پشتكار داشته اين تشويق را دريافت كرده است. تشويق‌ها نبايد تنها براي كسب نمره يا موفقيت خاص وي نباشد.اگر چه تشويق براي كسب موفقيت احتمال بروز موفقيت جديد را افزايش مي دهد. لكن ممكن است در برخي از تلاش‌ها با شكست مواجه شود و اعتماد به نفس او در صورتي كه اين بار تشويق نشود كاهش پيداكرده يا احساس يأس مي كند.
نكات مهم
اين نكات را به خاطر بسپاريد كه تشويق بايد داراي جاذبه باشد. با سن، ادراك و شناخت و رفتار نوجوان هماهنگ باشد. كودكان خردسال از يك مداد رنگي بسيار خوشحال مي شوند. معمولاً اين كودكان پس از رفتن به مهد هنوز لباس هايشان را بيرون نياورده و گاهي قبل ازسلام كردن، مسأله هديه را مطرح مي كنند. نوجوانان ديگر درك سابق را ندارند و خود را آماده بزرگسالي و در بسياري از موارد تصور بزرگسالي براي خود دارند. در اين مسأله به تشويق هاي در خور شأنشان نياز دارند. در يك جمله كودكان به ارزشِ خود هديه مي انديشند، و نوجوانان و جوانان به هديه با ارزش فكر مي كنند. اگر چه نفس تشويق براي نوجوانان و جوانان نيز داراي ارزش است.
چگونه تشويق كنيم؟تشويق كلامي: كه عبارت است از بيان كلمات و جملات محبت آميز، نقش ابراز علاقه به نوجوان براي افزايش اعتماد به نفس در آنان به جهت احساس پشتوانه حمايتي است كه از جانب والدين صورت مي گيرد.
تشويق حركتي: گاهي نگاه مهربان و تبسم و لبخند و گشادگي چهره، نوجوان را به اعتماد بالايي مي‌رساند نوجوانان اگر چه به رشد بدني مطلوبي رسيده‌اند اما هنوز در برخي از خواسته‌ها شبيه كودكان عمل مي‌كنند. معمولاً آخرين وضعيت والدين را هنگام جدايي از آنان نزد خود ثبت مي‌كنند. اگر چه جاي تجربه و تحقيق دارد كه نوجواناني كه با چهره درهم والدين از والدين خود جدا مي‌شوند تا مدتي آثار غم و اندوه بر چهره آنان موج مي‌زند. با نوجوان خود به ورزش هايي نظير فوتبال و واليبال و شنا و... بپردازيد. اين نوعي تشويق حركتي است كه در افزايش اعتماد به نفس وي نقش دارد.
تشويق با توجه به نوجوان: نوجوان خود را درك كنيد. به رأي و نظر او احترام بگذاريد. خواسته هاي خود را به او تحميل نكنيد. بگذاريد او خودش درباره مسايل شخصي تصميم بگيرد. از او نظرخواهي كنيد. به او مسؤوليت واگذار كنيد.
تشويق با هديه مورد علاقه: يكي از مناسب ترين تشويق براي افزايش خودباوري و اعتماد به نفس در نوجوانان تشويق با هديه است. هديه نزد نوجوان به اين معناست كه او مطرح شده است و مورد توجه ديگران واقع شده است، يا والدين او را دوست دارند. اگر اين هديه ها بدون اعلام و آمادگي خاص باشد و مطابق با خواسته هاي نوجوان باشد، تأثير بهتري خواهد داشت. شأن نوجوان را درباره هديه بايد در نظر گرفت. دادن مداد و پاك كن به نوجوان نه تنها تأثير مثبت نخواهد داشت بلكه جسارت به وي است. اسم بردن در صف كلاس يا نوشتن اسم او در تابلوي اعلانات مدرسه به عنوان قدرداني از وي و يا چاپ در مجله روزنامه و... هديه هايي است كه مي تواند اعتماد به نفس نوجوان را بالا ببرد و انرژي او را براي فعاليت بيشتر برانگيزد.
اجازة بودن با همسالان: نوجوانان از بودن با همسالان و گروه دوستي و گروه هاي مدرسه لذت مي برند. از صحبت با آنان كمتر خسته مي‌شوند. دوست دارند در كنار آنها به تفريح و گردش بروند. اجازه بدهيد در گروه دوستي كه مورد تاييد است ارتباط داشته باشند و با دوستانشان به ورزش و تئاتر و سينما بروند. اضافه بر اين مسأله تشويق در بين همسالان و دوستان مؤثرتر از تشويق به تنهايي است.
تشويق شخصي نه شخصيتي: شخص نوجوان را مورد تشويق قرار دهيد نه شخصيت نوجوان را! تشويق را به خاطر تغيير شخصيت نوجوان به كار نبريد. به او نگوييد چون پسر يا دختر خوبي هستي اين تشويق را انجام داده‌ام،چون اين كار سبب مي‌شود كه از شما تصوير سلطه گري برداشت نمايد و در خيال پردازي خود شما را سد راه بروز احساسات، انگيزه ها و خواسته هاي خود قلمداد كند، بلكه به خاطر عملي كه انجام داده است او را تشويق كنيد. در ضمن تشويق با كاري كه انجام داده است بايد مطابق باشد، براي كارهاي كوچك نمي‌توان تشويق بزرگ انجام داد.
تشويق غيرسياسي: برخي از والدين در راستاي سياست از پيش تعيين شده نوجوان خود را تشويق مي‌كنند و در برابر آن از نوجوان انتظارات ليست شده‌اي دارد. اين مسأله با ويژگي‌هاي روحي و رواني نوجوان سازگاري ندارد و زود او را از تشويق زده مي‌كند. اين گونه تشويق ها را فريب كارانه و گول زننده قلمداد مي كند. از اين رو نه تنها اعتماد به نفس او را بالا نمي‌برد، بلكه او را در تصميمات دچار مشكل كرده و در برخي موارد ارتباط و همدلي و صداقت را بين او و والدينش از بين مي‌برد و انگيزه پرخاشگري نوجوانانه را بر مي‌انگيزد.
بهترين تشويقنوجوانان براي «ابراز وجود» و «جلب توجه ديگران» دست به هر كاري مي‌زنند، آنها دوست دارند در كانون توجه والدين قرار گيرند. واگذار كردن مسؤوليت در حد توان نوجوان و تشكر از او بهترين شيوه تقويت و تشويق براي بالا بردن اعتماد به نفس ايشان است. عباراتي نظير لطفاً به من كمك كنيد. و بعد بگوييد از لطف شما متشكرم. عبارتي ساده ولي بسيار تأثيرگذار در روحيه نوجوان است. با هر كلمه و جمله اي كه مي‌توانيد از نوجوان خود تشكر و قدرداني كنيد.
مهم تر آن كه...
نوجوان از مرحله تشويق با اظهار محبت والدين، مورد توجه قرار گرفتن، بوسيدن، نوازش، مراقبت و آفرين گفتن، شكلات و شيريني و اسباب بازي و گردش يا مهماني رفتن، و شنيدن داستان گذشته است. نوجوان به دنبال نقش پذيري، مسئوليت پذيري، مورد مشاوره قرار گرفتن، قهرمان شدن، مدال گرفتن، در حضور جمع معرفي شدن، و استقلال طلبي است، بر اين اساس شأن نوجوان اقتضا مي كند از نوع تشويق هاي پيشين (دوره پيش از نوجواني) فاصله گرفته و متناسب با توانايي ها، عملكرد و ويژگي هاي خاص دوره كه بيشتر شبيه بزرگسالان است تشويق شود.

منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات