در این برهان هدف اینه که از راه حدوث عالم به خداوند متعال برسیم؛ یعنی به وجودی که حادث نیست و قدیمه. متکلمین میگن حادث یعنی موجودی که سابقه عدم داره؛ یعنی یه روز نبوده و بوجود اومده، تغییر و تبدل داره؛ چون هر تفییر یعنی حالتی رو نداشته بعدش اونو دارا شده. در ادامه یه قاعده کلی بیان میشه و اون اینکه هر موجود حادث نیازمند یه موجود دیگریه که اونو بوجود بیاره، چون قبلا نبودش؛ و اگه وجود مال خودش بود که همیشه می بودش و نیازی به بوجود آورنده نداشت. پس هر حادثی نیازمند موجو محدثیه که اونو بوجود بیاره.
از طرفی نمیشه تموم موجودات رو حادث فرض کرد چون تسلسل لازم میاد و تسلسل هم باطه؛ تسلسل یعنی همه موجودات وجودشونو از دیگری گرفته باشن و هیچ موجودی در سر سلسه نباشه که وجود مال خودش باشه و بی نباز از غیر.
لذا تو این برهان میگیم: دنیا و عالم ماده حادثه، چرا که رو هر چیزی دست بذاریم می یبنیم یه روزی نبوده؛ حال که حادثه پس نیازمند علت و بوجود آونده و به اصطلاح محدثه. اون محدث هم یا خودش هم حادثه یا قدیمه، اگه حادثه و قبلا نبوده که مثل عالم ماده میشه و خودش هم نیاز مند یه موجود دیگه و همین طور ادامه بده؛ لذا این زنجیره باید یه جایی تموم بشه و به موجودی برسیم که اون دیگه حادث نباشه و قدیم باشه و اون موجود کسی نیست جز خداوند متعال.
بیان علمی مطلب:
ادعای متکلمان در این برهان این است که هر امر حادثی نیازمند علتی است که او را از نیستی به مرحله هستی برساند. اگر این علت نیز امر حادثی باشد او هم نیازمند علتی دیگر خواهد بود. علت سوم هم اگر مانند امر اول و دوم امری حادث باشد او نیز نیازمند علتی دیگر خواهد بود و... .
از آنجا که تسلسل در علتها محال است، سلسله حوادث در نهایت باید به علتی ختم شود که دیگر حادث نباشد؛ یعنی امری قدیم باشد و سابقه نیستی و عدم در آن راه نداشته باشد. بنابراین متکلمان اسلامی معتقدند که هر معلولی حادث و در نتیجه نیازمند علتی است که قدیم باشد.
استدلالی که متکلمان از طریق این برهان برای اثبات وجود خالقی برای این عالم استفاده میکنند این گونه است:
1. عالم متغیر است.
هر متغیری حادث است.
پس عالم حادث است.
2. عالم حادث است.
هر حادثی نیازمند محدثی است.
پس عالم نیازمند محدثی است.
به دلیل باطل بودن تسلسل در علتها، محدثِ عالَم باید امری غیرحادث باشد؛ یعنی امری قدیم باشد. این امر قدیم همان خداوند است.