چت در پل صراط

بهترین و مؤثرترین نوع فهم از عقاید دینی لمس و حسّ آن‌ها در این دنیاست. معاد، یکی از مهم‌ترین عقاید، معادباوری است و یکی از مباحث مربوط به معاد در قیامت، پلی است در مسیر بهشت که بر روی جهنّم قرار دارد و برای رسیدن به بهشت باید از روی آن عبور کرد حال برای ترسیم نحوه عبور از این پل به تطبیق خطرات سقوط از آن در فضای مجازی می‌پردازیم.

صراط دنیا = صراط قیامت
قیامت، محلّ تجسم عینی اعمال ما انسان‌هاست زیرا قرآن کریم می‌فرماید:« فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ * وَ مَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ‏ [زلزله/7-8] پس هر كس هم‌وزن ذرّه‌‏اى كار خير انجام دهد آن را مى‌‏بيند! * و هر كس هم‌وزن ذرّه‌‏اى كار بد كرده آن را مى‌‏بيند!» ظاهر اين آيات نيز تاكيد مجدّدى است بر مسأله "تجسّم اعمال" و مشاهده خود عمل، اعم از نيك و بد در روز قيامت كه حتى اگر سر سوزنى كار نيك يا بد باشد در برابر صاحب آن مجسّم مى‏‌شود و آن را مشاهده مى‏‌كند.[1] پل صراط نیز از این قاعده مستثنا نیست. اگر گناهان را همان دوزخ بدانیم که واقعا نیز این‌چنین است و پُل را عمر زندگی در دنیا؛ در این‌صورت نحوه عبور از این پل و رسیدن یا نرسیدن آتش به انسان یا به عبارت دیگر سقوط یا عدم سقوط از این پل، همان دور بودن و یا دور نبودن از گناه در زندگی دنیاست. لذا در واقع پل صراط نمودی از نوع حرکت انسان در ارتباط با گناهان است. شاهد این مطلب این‌که شخصی از امام صادق علیه السلام در مورد صراط سؤال کرد که حضرت فرمودند:« هُوَ الطَّرِيقُ إِلَى مَعْرِفَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُمَا صِرَاطَانِ صِرَاطٌ فِي الدُّنْيَا وَ صِرَاطٌ فِي الْآخِرَةِ فَأَمَّا الصِّرَاطُ الَّذِي فِي الدُّنْيَا فَهُوَ الْإِمَامُ الْمَفْرُوضُ الطَّاعَةِ مَنْ عَرَفَهُ فِي الدُّنْيَا وَ اقْتَدَى بِهُدَاهُ مَرَّ عَلَى الصِّرَاطِ الَّذِي هُوَ جِسْرُ جَهَنَّمَ فِي الْآخِرَةِ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ فِي الدُّنْيَا زَلَّتُ قَدَمُهُ عَنِ الصِّرَاطِ فِي الْآخِرَةِ فَتَرَدَّى فِي نَارِ جَهَنَّم‏ [2] (صراط) راه سوى معرفت و شناخت خدا است و دو نوع صراط داريم يكى در دنيا و ديگرى در آخرت صراط دنيا، امام است كه اطاعت او واجب است. هر كس او را بشناسد و از دستوراتش پيروى نمايد از صراط آخرت كه پلى است بر روى جهنم خواهد گذشت هر كس او را نشناسد پايش در صراط جهنم خواهد لغزيد و ميان جهنم خواهد افتاد». امام معصوم به عنوان پیشوای راه عصمت و دوری از گناه است و پیروی از او یعنی دوری از گناه. از این روایت به خوبی ارتباط حقیقی و محض راه زندگی دنیا و راه آخرت به خوبی ترسیم شده است. حال برای ملموس شدن صراط به زوایایی از آن در دنیا اشاره می‌کنیم.

آن سوی چت؛ آن سوی پل
امروزه مشغولیّت در فضای مجازی قسمت قابل توجّهی از زندگی و عمر ما را تشکیل می‌دهد. با توجّه به دقّت، سرعت، وسعت و پیچیدگی‌های این فضا، لزوم مراقبت از آلودگی به گناهان گوناگون نیز بیش از فضای حقیقی احساس می‌شود. به عنوان مثال در یک رابطه ساده دو طرفه با عنوان چت، تقوا و ترمز درونی هر شخص در سرازیری گناه، امری اجتناب‌ناپذیر است؛ در غیر این‌صورت، شعله گناه به راحتی انسان را در بر می‌گیرد. یکی از شعله‌ها که باید از آن دوری کرد گناه شوخی بامحرم است. پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله می‌فرمایند:« مَنْ فَاكَهَ امْرَأَةً لَا يَمْلِكُهَا حُبِسَ بِكُلِّ كَلِمَةٍ كَلَّمَهَا فِي الدُّنْيَا أَلْفَ عَامٍ فِي النَّار [3] هر كس با زنى نامحرم شوخى و مزاح و عشق‌بازى كند، به هر كلمه‌‏اى كه با او در دنيا گفتگو كرده هزار سال در آتش دوزخ او را زندانى كنند». این روایت بیانگر نمونه‌ای از سقوط از پل صراط در آتشی است که مدّت‌های بسیار زیادی انسان در آن گرفتار می‌شود و او را از عبور سریع از پل صراط باز می‌دارد. قطعا با هر کلمه‌ای که نوشته(تایپ) می‌شود و یا صوتی که ردّ و بدل می‌شود این گرفتاری بسیار طولانی‌تر خواهد شد. نا گفته پیداست که چت با جنس مخالف به سرعت به یک عادت تبدیل می‌شود و آن وقت است که باید گفت او واقعا زندانی شیطان و همسایه او در زندان‌های آتش دوزخ خواهد بود(اگر توبه نکند و جبران نکند). این نکته را نیز باید توجّه داشت که هر چه عادت طولانی‌تر باشد ترک (توبه در) آن نیز سخت‌تر خواهد بود.

چت در جهنّم
یکی دیگر از جلوه‌های تجسّم گناه چت با جنس مخالف در قیامت، ارتباط دو طرف چت در دوزخ است که جای تنبّه فراوان دارد. قرآن کریم با اشاره با نوع ارتباط دوزخیان با یکدیگر می‌فرماید:« وَ أَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلىَ‏ بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ* قَالُواْ إِنَّكُمْ كُنتُمْ تَأْتُونَنَا عَنِ الْيَمِينِ * قَالُواْ بَل لَّمْ تَكُونُواْ مُؤْمِنِينَ * وَ مَا كاَنَ لَنَا عَلَيْكمُ مِّن سُلْطَنِ بَلْ كُنتُمْ قَوْمًا طَاغِينَ * فَحَقَّ عَلَيْنَا قَوْلُ رَبِّنَا  إِنَّا لَذَائقُونَ * فَأَغْوَيْنَاكُمْ إِنَّا كُنَّا غَاوِينَ * فَإِنهَّمْ يَوْمَئذٍ فىِ الْعَذَابِ مُشْترَكُونَ * إِنَّا كَذَالِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِين‏ [صافّات/24-34] (و در اين حال) رو به يكديگر كرده و از هم مى‌‏پرسند ... گروهى (مى‏‌گويند: «شما رهبران گمراهى بوديد كه به ظاهر) از طريق خيرخواهى و نيكى وارد شديد امّا جز فريب چيزى در كارتان نبود)!» (آنها در جواب) مى‏‌گويند: «شما خودتان اهل ايمان نبوديد (تقصير ما چيست)؟! ما هيچ گونه سلطه‌‏اى بر شما نداشتيم، بلكه شما خود قومى طغيانگر بوديد! اكنون فرمان پروردگارمان بر همه ما مسلّم شده، و همگى از عذاب او مى‏‌چشيم! ما شما را گمراه كرديم، همان گونه كه خود گمراه بوديم! (آرى) همه آنها [پيشوايان و پيروان گمراه‏] در آن روز در عذاب الهى مشتركند! ما اين گونه با مجرمان رفتار مى‏‌كنيم! ».
آری! این است یک نمونه چت در جهنّم. شاید هر دو طرف چت یکدیگر را متّهم به شروع و ایجاد زمینه برای شوخی‌های شهوت‌برانگیز می‌کند ولی باید دانست که هر دوی آن‌ها در این عذاب مشترک هستند و عذری از آن‌ها قبول نیست. آیا نمی‌شد که به فضاهای چت غیراخلاقی وارد نشد یا تصاویر وسوسه کننده را جستجو نکرد و یا این‌که به محض تلاش فردی برای چت غیراخلاقی آن را قطع کرد؟! و ده‌ها یا صدها سؤال دیگر!
مسلّما در فضای مجازی نیز همچون فضای حقیقی افراد بیماردل و هوس‌رانی هستند که به دنبال در دام انداختن انسان‌های فارغ از گناهان شهوانی هستند. باید بدانیم که هیچ توجیهی در افتادن به دام چنین شیّادان هوس‌رانی برای همراهی با آن‌ها و آلوده شدن به گناهان اینچنینی مورد قبول نیست.

راه‌کار
بهترین راه درمان این عادت، ایجاد و برقراری یک چت قوی‌تر با خداست. دعا، مناجات، تلاوت قرآن، خلوت و اشک شبانه و...! با خدا بیشتر چت کنیم...

نتیجه این‌که
چت با نامحرم حقیقتی دارد که در آتش جهنّم خودش را نشان می‌دهد و برای رسیدن به آن طرف پل باید بسیاری از پل‌های ارتباطی گناه را خراب کرد. آری بعضی وقت‌ها برای رسیدن به آن طرف پل باید خیلی پل‌ها را خراب کرد. چت با نامحرم پلی است که نباید ساخت. اگر ساخته‌ایم خراب کنیم تا سالم به آن طرف پل صراط برسیم!

پی‌نوشت
[1] تفسير نمونه، ج‏27، ص 228
[2] بحار الأنوار، ج‏24، ص 11
[3] ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 283