- وادادگی و ذلت در برابر بیگانه از خصوصیات بارز محمدرضا پهلوی بود که نباید از چشم نسل امروز دور بماند.
محمدرضا پهلوی فقط برای ملت خود شاه بود! او با رفتاری متکبرانه، حاضر نبود کوچک‌ترین توجهی به خواسته‌های مردم کند اما در برابر اربابان آمریکایی و انگلیسی خود، جرأت کوچک‌ترین مخالفت را نداشت؛ به‌طوری‌که اگر آن‌ها تصمیم به گماردن شخصی در یک منصب رسمی حکومت داشتند، خیلی راحت کار خود را می‌کردند؛ اتفاقی که در مورد نخست وزیران حکومت پهلوی مثل منصور، هویدا، علم، شریف امامی و ... افتاد [۱] و جناب شاه حتی جیک هم نزد!
آموزه‌های دینی به ما می‌گوید باید در میان خودتان، نرم‌خو و مهربان باشید و در برابر دشمن، خشن و سخت‌گیر[۲] اما کار شاه دقیقاً برعکس بود؛ او در برابر ملت خود، متکبر و زورگو بود و در مواجهه با بیگانگان، ذلیل و ترسو.
البته او مزد اتکای همه‌جانبه به آمریکا را در سال 1357 تمام و کمال دریافت کرد. پس از فرار از ایران، شاه قصد داشت تا به آمریکا برود و حتماً پیش خودش، فکر می‌کرد در مقابل آن‌همه خوش‌خدمتی، حتماً استقبال گرمی از او خواهد شد. اما جواب «جیمی کارتر» - رئیس‌جمهور وقت آمریکا- چیز دیگری بود: «عقیده دارم كه اگر بوی گند شاه در كشور ما به مشام برسد نه برای ما خوب است ونه برای خود او.» [۳]
پی‌نوشت:
[۱] خاطرات ارتشبد فردوست / جلد 1/ ص 288
[۲] «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ...» سوره فتح / آیه 29
[۳] آخرین سفر شاه / ویلیام شوکراس/ ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی