- انسان از نظر فردی و اجتماعی برای رفع نیازهای اساسی خود و رسیدن به کمال و سعادت، به دین وحیانی نیازمند است.
سؤال: با وجود رشد و تعالی بشر و تکامل عقل او چه نیازی به دین وحیانی وجود دارد؟
جواب: به این سؤال از دو جهت می‌توان پاسخ داد:
1. رویکرد غیر کارکرد گرایانه: دین‌پژوهان مسلمان، به دو صورت نیازمندی انسان به دین وحیانی را تبیین نموده‌اند:
الف) انسان برای رسیدن به کمال آفریده شده است، چون خداوند حکیم است؛ انتخاب مسیر صحیح زندگی برای رسیدن به کمال، نیازمند علم و آگاهی است؛ ابزارهای عمومی علم از درک راه درست زندگی عاجزند، به همین خاطر است که به دین وحیانی نیازمندیم.
ب) انسان مدنی الطبع است یعنی یک موجود اجتماعی است، در جامعه انسانی به دلیل در هم پیچیده بودن منافع، اختلاف و تنازع رخ خواهد داد؛ برای رفع اختلافات بوجود آمده، قوانین کامل و جهان شمولی لازم است که تدوین آن از دسترس انسان خارج است. آفریننده‌ی جهان این قوانین را در قالب وحی برای انسان‌ها تبیین نموده است.
2. رویکرد کارکرد گرایانه: دین‌پژوهان غربی از جهت روانی انسان را نیازمند دین می‌دانند؛ در این رویکرد، دو نوع فایده برای دین برشمرده شده است:
الف) پاسخ‌گویی به نیازهای اصیل روانی: پنج کارکرد روان‌شناسانه برای دین برشمرده شده است. از جمله: معنابخشی به زندگی، فرونشاندن عطش جاودانگی، تقویت صبر و بردباری، کاهش اضطراب و نگرانی، نجات از گرداب تنهایی.
ب) کارکردهای اجتماعی دین: از جمله فوائد اجتماعی دین، می‌توان به این موارد اشاره کرد: برقراری وحدت و یکپارچگی جامعه، تأمین عدالت و دادگری، تضمین نشاط و پویایی جامعه، پشتیبانی از فضائل اخلاقی، تنظیم روابط اجتماعی.
بسیاری از موارد فوق را حتّی دانشمندان خداناباور غربی نیز پذیرفته‌اند.[1]
_________________________________________________________________
پی‌نوشت
[1]. کلام جدید، دکتر حسن یوسفیان، خلاصه‌ی فصل ششم، صص 160- 192، انتشارات سمت، چ3، 1390ش.
با وجود رشد و تعالی بشر و تکامل عقل او چه نیازی به دین وحیانی وجود دارد؟
جواب: انسان برای رسیدن به کمال آفریده شده است، چون خداوند حکیم است؛ انتخاب مسیر صحیح زندگی برای رسیدن به کمال، نیازمند علم و آگاهی است؛ ابزارهای عمومی علم، از درک راه درست زندگی عاجزند، به همین خاطر است که به دین وحیانی نیازمندیم.