اعتقاد به وجود خداوند عالم، قادر و مهربان، یکی از مهمترین عوامل آرامشبخش برای انسان است.
در نوشتار قبلی به این موضوع پرداختیم که میزان افسردگی در میان افراد مذهبی کمتر است و این افراد کمتر دست به خودکشی میزنند؛ اکنون با توجه به این واقعیت، جا دارد سوال دیگری را مطرح کرده و به آن پاسخ دهیم، و آن اینکه، چرا دین آرامش را برای انسان به ارمغان میآورد؟ شاید بتوان عوامل متعددی را برای این امر برشمرد که ما تنها به یک مورد از آنها -که به لحاظ نویسنده مهمتر است- اشاره میکنیم.
اعتقاد به وجود خداوند متعالی که عالم، قادر و مهربان است، مهمترین عامل برای آرامش زندگی است؛ زیرا انسان زمانی که در زندگی خویش به بنبست میرسد و احساس میکند که تمام درها به رویش بسته شده است، در این زمان دست توانای فردی را میبیند که به همه چیز علم و آگاهی دارد، و هیچگاه مقهور چیزی یا کسی نمیشود، به گونهای که حتی آتشی که میسوزاند، در مقابل دستور او سرد میشود، آنچنان که در داستان حضرت ابراهیم خلیل(سلاماللهعلیه) میبینیم [انبیاء/69].
از سوی دیگر این خداوندِ عالم و قادر، مهربان نیز هست، به گونهای که هر گاه بندهای از بندگانش، با تمام خطاهایی که انجام داده است، به او رو آورد، خداوند را مهربان و دوستدار خویش میبنید، آنچنان که خداوند متعال در این زمینه میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابينَ [بقره/222] خداوند، توبه كنندگان را دوست دارد.» این در حالی است که بین انسانها ــ حتی بین مادر و فرزند که شمهای از محبت الهی وجود دارد ــ هیچگاه اینگونه رابطهای به وجود نمیآید، زیرا اگر شخصی در حق فردی بدی کند و او را آزار دهد، سپس عذر خواهی کند، شاید انسان چنین شخصی را ببخشد، ولی هیچگاه او را دوست نخواهد داشت؛ اما خداوند متعال نه تنها بنده خویش را مورد مغفرت قرار میدهد، بلکه او را دوست خواهد داشت و علاوه بر آن، گذشته وی را نیز جبران میکند: «مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيما[فرقان/70] كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند، خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل مىكند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است.»
حقیقت آن است که بخش بزرگی از افسردگیها و ناآرامیهای وجود انسان برخواسته از این نکته است که خویش را در بنبست میبیند و با کوچکترین شکستی که برایش به وجود میآید، گمان میکند که تمام درها به رویش بسته است، حال آنکه شخص دیندار به خاطر اعتقاد به خدایی با این اوصاف، هیچگاه به بنبست نمیرسد و میداند همیشه خدایی هست که به فریاد او برسد و او را در مشکلات یاری کند.
البته شایان ذکر است که خداوند متعال نیز در رفتار خویش با مومنین، از همین راهکار استفاده میکند، یعنی به گونهای انسان را از لوازم و علل مادی جدا میکند، تا امید و توجه انسان به سوی خداوند متعال سوق پیدا کند، به همین خاطر، خطاب به مومنین اینگونه میفرماید: «وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً* وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ ...[طلاق/2-3] و هر كس تقواى الهى پيشه كند، خداوند راه نجاتى براى او فراهم مىكند و او را از جايى كه گمان ندارد روزى مىدهد.» اینکه خداوند متعال خطاب به مومنین میگوید که از جایی که نمیدانید به شما روزی میدهم، بازگو کننده این واقعیت است که مومنین هیچگاه در ارتباط با جهان هستی، ناامید نمیشوند، زیرا میدانند که این امکان وجود دارد که خداوند متعال از همین جایی که به طور عادی احتمال گشایش نیست، راهی باز کند و مشکل او را حل کند، به همین خاطر هیچگاه ناامید نمیشود.
حقیقت آن است که بخش بزرگی از افسردگیها و ناآرامیهای وجود انسان برخواسته از این نکته است که خویش را در بنبست میبیند و با کوچکترین شکستی که برایش به وجود میآید، گمان میکند که تمام درها به رویش بسته است، حال آنکه شخص دیندار به خاطر اعتقاد به خدایی با این اوصاف، هیچگاه به بنبست نمیرسد و میداند همیشه خدایی هست که به فریاد او برسد و او را در مشکلات یاری کند.