هم دارو و هم دعا برای درمان بیماری‌ها لازم است.
در این روزهای اخیر که ویروس کرونا به ایران آمده و از شهر مقدس قم هم شروع شد و در حال حاضر بسیاری از مردم کشور را درگیر خود کرده است، دشمنان دین و مذهب نیزمی‌خواهند از این آب گل‌آلود ماهی بگیرند و ضربات خود را بر دین وارد کرده و مردم را نسبت به اعتقادات خود سست کرده و به هدف خبیث خود برسند.
آنان با بیان این نکته که الان مردم مومن و دین‌دار به جای استفاده از دارو و بیمارستان، بروند به دعا و توسل به اهل بیت(علیهم‌السلام) بپردازند تا زنده بمانند، تمام اعتقادات را به تمسخر گرفته و تشرف به حرم ائمه اطهار(علیهم‌السلام) و امام زادگان را بی‌عقلی دانسته و می‌گویند چرا الان آن‌ها مردم را شفا نمی‌دهند.
در پاسخ به این سخنان می‌گوییم:
نکته اول: اعتقادات یک مسلمان بر پایه عقل و استدلال و برهان است، لذا مباحثی مانند اینکه خدایی حکیم وجود دارد، از خلقت انسان هدفی دارد، انبیا را فرستاده تا انسان با گوش دادن به فرامین آن‌ها به هدف از خلقت نائل آید و اینکه جهان آخرتی در پیش است و باید برای آن آماده شد و دیگر اعتقادات یک مسلمان و یک شیعه همگی بر پایه دلیل و برهان است، لذا با این سخنان بیهوده به هم نمی‌ریزد، و لو اینکه به ویروس کرونا نیز مبتلا شود و در بیمارستان بماند و حتی جان خود را نیز از دست دهد.
نکته دوم: امام معصوم وظیفه‌اش هدایت مردم است، او آمده است که دین و راه و رسم درست زیستن را به مردم بیاموزد، او آمده است آدمی را از حیوانیت به مقام انسانیت رشد دهد و به او بفهماند آدمی همین گوشت و پوست و جسم مادی نیست که مانند دیگر حیوانات تنها به فکر خوردن و خوابیدن و تولید مثل باشد، بلکه او برترین موجود هستی است و باید به مقام انساینت خود برسد و اشرف مخلوقات گردد.
لذا امام وظیفه ندارد بیماران را شفا دهد یا مشکلات مالی و شخصی مردم را حل کند؛ بلکه مردم باید با رعایت دستورات امام معصوم زندگی اخلاقی و معنوی خود را سامان دهند، لذا اگر به زندگی معصومین(علیهم‌السلام) دقت کنیم، کمتر خواهیم دید آنان به این امور پرداخته و پزشک جامعه باشند، بلکه تمام سخنان و عمل‌کرد آنان در مسیر هدایت مردم و رسیدن به کمال انسانی بوده است.
بنابراین اگر ائمه معصومین(علیهم‌السلام) حتی یک نفر را هم شفا ندهند، باز از مقام امامت و اعتقاد شیعه به آنان کاسته نخواهد شد، چون آن‌ها واسطه بین خلق و خالق‌اند و شیعه به همین خاطر آن‌ها را دوست دارد و از آنان انتظار شفاعت و دست‌گیری در دنیا و آخرت دارد.
البته گاهی از میان هزاران نفری که به حرم آنان مراجعه می‌کنند، یکی دو نفر را نیز شفای کامل داده و عنایتی از این قبیل هم دارند که نمونه‌هایی از آن در حرم امام رضا(علیه‌السلام) زیاد است، اما باید بدانیم اصل اولیه در این‌گونه موارد این است که باید درمان را از راه طبیعی خود، یعنی مراجعه به پزشک و استفاده از دارو در پیش گرفته شود.
نکته سوم: خداوند متعال برای درمان بیماری‌ها و به طور کلی برای انجام امور عالم ماده، دو راه را قرار داده است یکی راه عادی و علل و اسباب آن و دیگری راه غیر عادی و معجزه؛ اصل اولیه بر این است که انسان باید از راه عادی حرکت کرده و از همین مسیر به خواسته‌های خود برسد، مثلا اگر بیمار شد باید به دکتر برود و با مصرف دارو درمان شود و اگر این کار را نکند، از دنیا خواهد رفت. اما راه غیر عادی آن هم شفای دفعه‌ای از جانب خداوند متعال به واسطه امام معصوم یا ذکر و دعاست که به صورت محدود نیز انجام می‌شود.
در این روزها هم که این ویروس کرونا وارد کشور شده راه طبیعی آن پیش‌گیری و عمل کردن به توصیه‌های پزشکی است، و در صورت مبتلا شدن رفتن به بیمارستان و استفاده از دارو است، در این شکی نیست. اما نباید به طور کلی راه غیر عادی را انکار کرد، همه امور عالم به دست خداست، بدون شک خواندن برخی ادعیه، توسل به ائمه اطهار(علیهم‌السلام) هم موثر است، هم در پیش‌گیری و هم در درمان.
اما نکته‌ای که باید توجه کرد این است که خدا می‌خواهد که امور عالم از راه عادی و طبیعی پیش رود نه از راه غیر عادی و معجزه، لذا خود ائمه اطهار(علیهم‌السلام) نیز مریض می‌شوند، طبیب خبر می‌کنند، دارو مصرف می‌کنند، در روایت هم آمده « أَبَى اَللَّهُ أَنْ يُجْرِيَ اَلْأَشْيَاءَ إِلاَّ بِأَسْبَابٍ فَجَعَلَ لِكُلِّ شَيْءٍ سَبَباً: خدا خوددارى و امتناع فرموده كه كارها را بدون اسباب فراهم آورد پس براى هر چيزى سبب و وسيله‌اى قرار داد».[1] اما این سخن به معنای ناتوانی ائمه اطهار(علیهم‌السلام) از شفای مریض نیست، بلکه می‌توانند شفا دهند، اما باید مسیر عادی و طبیعی طی شود.
بنابراین در برخورد با این ویروس کرونا هم دقیقا چنین است، راه عادی این است که شخص و لو اینکه مومن و حتی مرجع تقلید باشد، اگر در معرض این ویروس قرار گرفت مبتلا گردد، سپس با استفاده از دارو و دستور پزشک بهبود یابد. البته این به معنای نفی دعا و توسل و ذکر نیست، بلکه انسان مومن و عاقل هر دو راه را هم‌زمان در پیش می‌گیرد تا به نتیجه برسد.
_______________________________________
پی‌نوشت
[1]. كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، الكافي (ط - الإسلامية)، 8جلد، دار الكتب الإسلامية - تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق، ج1 ، ص 183 .