رهروان ولایت ـ بحث «شفاعت» در روز قیامت، یکی از بحث‌های بسیار مهم در دین مبین اسلام است و شفاعت نبی اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) مورد پذیرش تمام فرق اسلامی بوده و در آن اختلافی وجود ندارد.[1] قرآن کریم نیز در آیات بسیاری به این مساله پرداخته و شرایطی را برای شفاعت شدگان بیان می‌کند، ما در این مطلب به این شرایط می‌پردازیم:
قرآن کریم در سوره «مریم» می‌فرماید: «يَوْمَ نَحْشُرُ الْمُتَّقِينَ إِلَى الرَّحْمنِ وَفْدا * وَ نَسُوقُ الْمُجْرِمِينَ إِلى جَهَنَّمَ وِرْدا * لا يَمْلِكُونَ الشَّفاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْدا [مریم /87-85] روز قيامت روزى است كه ما مردمان متقى و پرهيزكار را به سوى خداوند رحمن محشور مىکنيم، و مردمان مجرم را به سوى ورود در جهنم روانه مىسازيم. و آنها تملكِ شفاعت را ندارند، مگر آن كسى كه در نزد خداوند رحمن عهدى را پذيرفته باشد».
از این آیات استفاده می‌شود از میان مجرمین، آن كسى كه عهد خدا را پذيرفته باشد، مستحق شفاعت است؛ اما باید دید مراد قرآن کریم از این «عهد» چیست؟
با رجوع به خود قرآن، می‌توان فهمید مراد از عهد در قرآن کریم «ايمان به خدا و اقرار به ولايت ائمه اطهار» است؛ زیرا قرآن در این رابطه می‌فرماید: «أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِي آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِين* وَ أَنِ اعْبُدُونِي هذا صِراطٌ مُسْتَقِيم [یس / 61-60] (خداوند به بنى آدم خطاب مىفرمايد:) اى فرزندان آدم، آيا من با شما عهد نكردم كه شيطان را عبادت مكنيد، چون او دشمن آشكار شماست و من‌را عبادت كنيد، اين است صراط مستقيم».
جمله «أَنِ اعْبُدُونِي» همان عهد الهی است؛ بنابراين مجرمانى كه عهد خدا را پذيرفته باشند، وليكن عمل صالح نداشته باشند، به واسطه گناهانشان به دوزخ مىروند و چون ايمان دارند و عهد خدا را قبول كردهاند به واسطه شفاعت از آن خارج مىشوند.
بدون شک هر كس ايمان و عمل صالح نداشته باشد، مجرم است، اعم از این‌که أصلًا ايمان نياورده باشد و یا ايمان آورده باشد و عمل صالح انجام نداده باشد. بنابراين بعضى از مجرمين هستند كه دارای اعتقاد صحیحی هستند، ولى عمل صالحی ندارند؛ اينانند آن كسانى كه عهد خدا را پذيرفتهاند و در آيه «لا يَمْلِكُونَ الشَّفاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْداً» استثناء شده‌اند.[2]
مرحوم طبرسى(رحمهاللهعلیه) نیز در تفسیر خود، همین نظر را می‌پذیرد و «عهد» را به معنای اعتقاد صحیح به خداوند متعال و رسول او(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و ائمه اطهار(علیهم‌السلام) معنا می‌کند.[3]
پس با توجه به قرآن کریم، مومنینی که دارای گناهان کبیره باشند، ولی اعتقادی سالم و صحیح نسبت به خداوند متعال و پیامبر او و ائمه اطهار(صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین) داشته باشند، مورد شفاعت قرار گرفته و بخشیده شده، وارد بهشت می‌شود.
این مطلب در احادیث معصومین(علیهم‌السلام) نیز وارد شده است که ما برای رعایت اختصار، تنها به دو مورد آنها اشاره می‌کنیم:
1. امام رضا(علیه‌السلام) از پدرانش از امیرالمومنین(علیه‌السلام) نقل کردند که رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: كسى كه به حوض من ايمان نياورد، وارد در حوض من نمىگردد و كسى كه به شفاعت من ايمان نياورد، خداوند او را به شفاعت من نمىرساند. سپس فرمودند: اين است و جز اين نيست كه شفاعت من اختصاص به اهل معصيت كبيره از امت من دارد و امّا محسنان و نيكوكاران براى آنها راه مواخذه‌اى نيست».
روایی می‌گوید: به حضرت رضا(عليه‌السلام) گفتم: اى پسر رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) پس مفاد اين گفتار خداوند متعال چيست كه مىفرماید: شفاعت نمىكنند مگر براى كسى كه پسنديده باشد، فرمود: مراد پسنديدگى در دين است».[4]
2. أبو بصير می‌گوید: از امام صادق(عليه‌السلام) درباره تفسير آيه: «لا يَمْلِكُونَ الشَّفاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْداً» پرسیدم؛ حضرت فرمودند: شفاعت نمىكند و شفاعت نمىشود و شفاعت او قبول نمىشود، مگر كسى كه در نزد خداوند رحمن متعهد به عهد شده باشد؛ يعنى آن كسى كه به او در ولايت امير المؤمنين و امامان بعد از او اذن داده شده باشد؛ اين است عهد در نزد خداوند».[5]
در نتیجه: شفاعت مخصوص کسانی است که مسلمان و پيرو واقعي اهلبيت(عليهم‌السلام) بوده و قلبا بر این باور باشند، امّا در زندگی دنیایی نیز لغزش‌هایی داشته و مرتکب گناهان کبیره‌ای شده‌اند، آنها با شفاعت پیامبر اکرم و ائمه معصومین(صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین) نجات یافته و به بهشت برین خواهند رفت.
-----------------------------
پی‌نوشت:
[1]. برای مطالعه مستند این مطلب، به این پست مراجعه کنید:http://www.jonbeshnet.ir/news/36569
[2]. معاد شناسى، ج9، ص 253.
[3]. مجمع البيان في تفسير القرآن، ج6، ص 820.
[4]. امالی صدوق، ص 7.
[5]. تفسیر قمی، ج2، ص56.
نظرات
سلام علیکم.مطلب بسیار خوبی بود.ممنون از شما.پس تکلیف کسانی مثل مرحوم عبدالباسط چه می شود که عمری کلام وحی را خوانده و بر دیگران عرضه کردند اما به ولایت اهل بیت(ع) اقرار نکردند در حالی که محبت اهل بیت(ع) را دل دلشان داشتند.مرحوم عبدالباسط یک بار در حدم مطهر امام کاظم (ع) به مدت یک ساعت تلاوت قرآن کرده.البته ایشان به خواب پسرش آمده وطلب تربت نجف و کربلا برای شفاعت کرده بود.و اگر نمیدانید بدانید پسر جناب عبدالباسط شیعه شده است و مدتی هم در حوزه علمیه قم مشغول تحصیل بوده است
در ضمن حضرت آدم (ع) با توسل به پنج تن آل عبا توبه اش پذیرفته شد(در روز عاشورا)،در بقایای کشتی حضرت نوح(ع) میخ هایی پیدا شده که بر بدنه میخها پنج اسم به زبان مخصوص نوشته شده و اسامی پنج تن آل عبا است.حضرت ابراهیم علیه السلام در روز عاشورا از آتش نجات یافت،در روز عاشورا کشتی حضرت نوح (ع) از طوفان رهایی یافت
سلام علیکم.در سوال قبل بیشتر کسانی مورد نظر حقیر بود که واقعا محبت اهل بیت(ع) را دل دل دارند اما معتقد به ولایت اهل بیت(ع) نیستند.مثلا یک عالم اهل سنت در عربستان فیلمش رو دیدم که برای امام حسین(ع) روضه میخواند و بر یزید و معاویه ملعون لعنت می رفستاد.فکر کنم قاضی الحسینی اسمش بود.
با سلام خدمت شما. در پاسخ توجه به دو نکته مهم است:
1. این احادیث روی ولایت داشتن تکیه ندارد، بلکه روی بغض تکیه دارد، یعنی کسی که بغض اهل بیت(علیهم السلام) را داشته باشد مثل ناصبی ها، اصلا و به هیچ وجه وارد بهشت نمی شوند.
2. افرادی که به اهل بیت محبت دارند، اما ولایت را قبول ندارند، دو دسته اند برخی اهل علم بوده و چه بسا برای آنها حق هم روشن شده و به امامت امیرالمومنین(علیه السلام) رسیده اند، اما از روی تعصب و لجاجت نمی پذیرند؛ این افراد هم قطعا در آتش جهنم بوده و به دور از شفاعت اند. اما کسانی که به هر دلیل(یا عدم درک صحیح، یا عدم سواد لازم) به این نکته نرسیده اند، مثل پیر مردی بی سواد در آن سوی مزرهای ایران اسلامی، که به خیال خود دارد اسلام ناب را تبعیت می کند اما سنی است، ولی اهل بیت را دوست دارد، این افراد هم مشمول شفاعت شده و وارد بهشت می شوند.
لذا راجع به هیچ کسی ما نمی توانیم قضاوت کنیم مگر راجع به کسی که با اهل بیت دشمن است، باید دید در دل او چه می گذرد، محیط و فهم و درک او چگونه بوده، پیش خداوند متعال حجت دارد یا خیر.
ܓ❀ آنقدر غرق مطلبتون شدم یادم رفت روز دحوالارض و تولد زمین رو خدمتتون تبریک عرض کنم ܓ❀ روز دحوالارض و تولد زمین رو به شما تبریک و تهنیت عرض می نمایم ܓ❀ التماس دعای خیر یا حق ܓ❀ ܓ✿ ܓ❀ ܓ✿
خدا قوت برادر بسیاز زیبا وپرمحتوا بله برادركسانى مورد شفاعت قرار مى گيرند كه در دنيا ارتباط روحى و معنوى خاصى بين آنان و شافعان برقرار شده باشد. كسانى كه نسبت به اولياى الهى محبت و مودّت دارند و در دنيا تحت جذبه هدايت گرى آنان قرار گرفته و هم فكر، هم عقيده و همراه ايشان بوده اند. به درجه اى از وحدت و سنخيت روحى با آنان رسيده اند، در آخرت نيز مورد شفاعت آنان قرار مى گيرند.
بدي کرديم,خوبي يادمان رفت...
زدلها لاي روبي يادمان رفت...
به ويلاي شمالي خو گرفتيم...
شهيدان جنوبي يادمان رفت...
ان شاالله همه مورد شفاعت واقع بشویم
دوست عزیز سلام و وقت بخیر
از بازدیدتون سپاسگزارم
ای کاش لایق شفاعت باشیم!!
اللهم الرزقنا شفاعة الحسین یوم الورود
با سلام وعرض ارادت و ادب:
رسول خدا حضرت محمد صلى الله علیه و آله فرمودند: هنگامى که روز قیامت فرا مى رسد دخترم فاطمه در حالى مى آید که بر یکى از ناقه‌هاى
بهشتى سوار است و از دو پهلوى آن ناقه حریرهاى بهشتى آویزان ، مهار آن از مروارید تازه ، پاهایش از زمرد سبز، دم آن از مشگ ناب ، دیدگانش از در و یاقوت سرخ خواهد بود.
قبه‌اى از نور بر پشت آن ناقه نصب شده که اندرون آن از بیرون آشکار، میان آن حاوى عفو پروردگار و بیرون آن رحمت خداوند رحیم است.
فاطمه تاجى از نور بر سر دارد که داراى هفتاد پایه باشد، هر پایه اى از آن به وسیله مرواریدى مرصع و نظیر ستاره اى درخشان خواهد بود.
در طرف راست و چپ فاطمه هر کدام هفت هزار ملک خواهد بود، و آنگاه از طرف خداوند رئوف ندا مى رسد: اى حبیبه و فرزند رسول من از من بخواه تا عطا نمایم، شفاعت کن تا من بپذیرم، به عزت و جلال خودم که امروز ظلم و ستم هیچ ستمگرى از نظر من محو نخواهد شد.
در همین زمان است که حضرت زهرا سلام الله علیها مى‌گوید: بار خدایا! فرزندان، شیعیان، دوستان، و دوستان دوستان فرزندان مرا به من ببخش!
آنگاه منادی از طرف پروردگار جهان منادى ندا مى‌کند: فرزندان، شیعیان، دوستان، و دوست دوستان ذریه فاطمه کجایند؟ ایشان عموما در حالى که ملائکه رحمت پروردگار آنان را احاطه کرده باشند مى آیند.
سپس فاطمه جلو مى‌رود تا ایشان را داخل بهشت مى‌نماید.
متن حدیث:
الامالى للصدوق: الطالقانى ، عن محمد بن جریر الطبرى ، عن الحسن بن عبدالواحد عن اسماعیل بن على السدى ، عن منیع بن الحجاج ، عن عیسى بن موسى ، عن جعفر الاحمر، عن اءبى جعفر محمد بن على الباقر علیه السلام قال : سمعت جابر بن عبدالله الانصارى یقول : قال رسول الله صلى الله علیه و آله اذا کان یوم القیامة تقبل ابنتى فاطمة على ناقة من نوق الجنة مدبجة الجنین ، خطامها من لؤ لؤ رطب ، قوائمها من الزمرد الاخضر ذنبها من المسک الاذفر، عیناها یاقوتتان حمراوان .
علیها قبة من نور، یرى ظاهرها من باطنها، و باطنها من ظاهرها، داخلها عفوالله ، و خارجها رحمة الله ، على راءسها تاج من نور، للتاج سبعون رکنا کل رکن مرصع بالدر و الیاقوت ، یضى ء الکوکب الدرى فى افق السماء و عن یمینها سبعون اءلف ملک ، و عن شمالها سبعون اءلف ملک و جبرئیل آخذ بخطام الناقة ینادى باءعلا صوته :
غضوا اءبصارکم حتى تجوز فاطمة بنت محمد، فلا یبقى یومئذ نبى و لا رسول و لا صدیق و لا شهید الا غضوا اءبصارهم حتى تجوز فاطمة ، فتسیر حتى تحاذى عرش ربها جل جلاله ، فتنزخ بنفسها عن ناقتها، و تقول : الهى و سیدى احکم بینى و بین من ظلمنى ! اللهم احکم بینى و بین من قتل ولدى ! فاذا النداء من قبل الله جل جلاله : حبیبتى و ابنة حبیبى سلینى تعطى ، و اشفعى تشفعى ، فوعزتى و جلالى لا جازنى ظلم ظالم . فتقول : الهى و سیدى ذریتى و شیعتى و شیعة ذریتى و محبى و محبى ذریتى .
فاذا النداء من قبل الله جل جلاله : اءین ذریة فاطمة و شیعتها و محبوها و محبوا ذریتها؟ فیقبلون و قد اءحاط بهم ملائکة الرحمة فتقدمهم فاطمة علیهاالسلام حتى تدخلهم الجنة.
«امالی صدوق، ص۱۵»