«مهدویت» در کلام امام حسین

هر چند در زمان امام حسین(علیه‌السلام) به جهت حاکم بودن فضای امنیتی و اختناق شدیدی که از سوی دستگاه اموی اعمال می‌شد، از آن حضرت روایات چندانی(نسبت به دیگر ائمه) نقل نشده است، اما در عین حال روایاتی در زمینه‌های مختلف اخلاقی، فقهی، کلامی و... از آن حضرت در کتب روایی آمده است. در احادیث اعتقادی آن حضرت به مساله «مهدویت» توجه ویژه شده و به ابعاد مختلف این مساله پرداخته است. اینک برخی از آن‌ها را مرور می‌کنیم:

نسب حضرت مهدی(عجل‌الله‌فرجه‌الشریف)
امام حسین(علیه‌السلام) بارها حضرت مهدی(علیه‌السلام) را نهمین امام از نسل خود معرفی کرده است. آن حضرت در پاسخ شخصی که از تعداد ائمه سوال کرد، عدد ائمه را با عدد نقباء بنی اسرائیل یکی دانست. و پس از آن به درخواست آن شخص نام تک تک آن‌ها را ذکر کرد، تا این‌که به نام امام زمان(علیه‌السلام) رسید، فرمود: «بعد از او(امام عسکری(علیه‌السلام)) فرزندش خلیفه و جانشین او مهدی(عجل‌الله‌فرجه‌الشریف) است که فرزند نهم من است». او در موارد دیگری نیز به این حقیقت که امام مهدی(علیه‌السلام) از نسل او است اشاره می‌کند. آن حضرت می‌فرماید: «نهمین فرزندم، قائم ما اهل بیت(علیهم‌السلام) است».[۱]

قطعیت ظهور
از مسائل دیگر مهدویت که در کلمات امام حسین(علیه‌السلام) بدان اشاره شده است، جریان حتمی بودن ظهور آن حضرت است. امام حسین(علیه‌السلام) در این باره فرموده است: «اگر عمر دنیا فقط یک روز باقی بماند، خداوند آن روز را به اندازه طولانی می‌کند تا آن مردی از فرزندان من خروج نماید و زمین را از عدل و داد پر کند، هم چنان که از ظلم و جور پر شده است».[۲] این حتمیت ظهور در قران و ورایات دیگری امده است و یکی مسلمات شیعه و اهل سنت در مساله مهدویت است، امام حسین(علیه‌السلام) علاوه بر حتمیت ظهور آن حضرت، به برخی نشانه‌ها و علائم ظهور مانند خروج سفیانی و... نیز اشاره می‌کند.

وارث همه انبیا
سالار شهیدان(علیه‌السلام) با اشاره به این که امام مهدی(عجل‌الله‌فرجه‌الشریف) وارث انبیاء است و سنت‌های بسیاری از آنان را به همراه دارد، او را مستجمع کمالات آن‌ها می‌داند، امام در این حدیث به مساله غیبت، طول عمر، خفاء ولادت و... نیز اشاره می‌کند. در این روایت چنین آمده است: «در قائم ما اهل بیت(علیهم‌السلام) سنت‌های از انبیا وجود دارد، سنتی از نوح(علیه‌السلام)، سنتی از ابراهیم(علیه‌السلام)، سنتی از موسی(علیه‌السلام)، سنتی از عیسی(علیه‌السلام)، سنتی از ایوب(علیه‌السلام)، سنتی از محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، اما سنت نوح(علیه‌السلام)، پس طول عمر اوست، سنت ابراهیم(علیه‌السلام) مخفی بودن ولادت و کناره گیری از مردم است. سنت موسی(علیه‌السلام)، خوف و غیبت اوست، سنت عیسی(علیه‌السلام) اختلاف مردم درباره اوست، سنت ایوب(علیه‌السلام) گشایش بعد از امتحان است، سنت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، ظهور او با قدرت شمشیر اوست».[۳]

 آرزوی خدمت در رکاب
از مسائل دیگری که در سخنان امام حسین(علیه‌السلام) درباره مهدویت آمده است، آرزوی دیدار و خدمت کردن به مهدی(علیه‌السلام) است. در بعضی از روایات آمده که از محضر مبارک سیدالشهدا(علیه‌السلام) سؤال شد: آیا مهدی هم اکنون به دنیا آمده است؟ حضرت در پاسخ فرمود: «لا و لو ادرکته لخدمته ایام حیاتی: نه، اما اگر او را درک میکردم، تمام عمرم به او خدمت می‌کردم».[۴] البته این روایت از امام صادق(علیه‌السلام) نیز نقل شده است. 

بنابراین امام حسین(علیه‌السلام) سال ها پیش از ولادت حضرت مهدی(عجل‌الله‌فرجه‌الشریف) به ابعاد مختلف مهدویت پرداخته و در این زمینه به مباحثی چون ولادت، غیبت، طول عمر، عدالت و... پرداخته است.

_____________________

[1] ان اعرابیا قال له: اخبرنی عن عدد الائمه بعد رسول الله،. قال(علیه‌السلام): اثنا عشر عدد نقباء بنی اسرائیل. قال فسمهم لی. فاطرق الحسین ملیا ثم رفع راسه و قال: نعم اخبرک یا اخاالعرب ان الامام و الخلیفه بعد رسول الله، ابی امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه‌السّلام، و الحسن و انا و تسعة من ولدی، منهم علی ابنی و بعده محمد ابنه و بعده جعفر ابنه، و بعده موسی ابنه، و بعده علی ابنه، و بعده محمد ابنه، و بعد علی ابنه، و بعده الحسن ابنه، و بعده الخلف المهدی و هو التاسع من ولدی یقوم بالدین فی اخر الزمان. حرعاملی، اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج۲، ص۵۵۶، باب۹، فصل۲۷، ح۵۷۳.
[2] «لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد، لطول الله ذلک الیوم، حتی یخرج اجل من ولدی فیملاها عدلا و قسطا کما ملئت ظلما و جورا» صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۱۸.
[3] «فی القائم منا، سنن من الانبیاء، سنة من نوح و سنة من ابراهیم و سنة من موسی و سنة من عیسی و سنة من ایوب و سنة من محمد فاما من نوح فطول عمره و اما من ابراهیم فخفاء الولادة و اعتزال الناس و اما من موسی، فالخوف و الغیبة و اما من عیسی فاختلاف الناس فیه و اما من ایوب فالفرج بعد البلوی، و اما من محمد فاالخروج بالسیف»
 [4] فرهنگ جامع سخنان امام حسین علیه‌السّلام، ص۷۳۳.